|
MEVSİMLİK KAHVEHANE İŞLETEN DAVACI ADINA TÜM YILA AİT HAYAT STANDARDI
GÖSTERGELERİ ESAS ALINARAK YAPILAN RESEN TARHİYATIN KALDIRILMASINDA
HUKUKA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Mevsimlik kahvehane işleten davacı adına 1992 yılında beyan ettiği ka-
zancın hayat standardı esasına göre hesaplanan kazançtan düşük bulun-
ması nedeniyle takdir komisyonu kararına dayanılarak resen kaçakçılık
cezalı gelir vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Adana 1.Vergi Mahkeme-
si; davacının kahvecilik faaliyeti 20.4.1992-16.11.1992 tarihleri ara-
sında olduğundan ve bu dönemler dışında faaliyette bulunduğu tesbit e-
dilemediğinden, davalı idarece faaliyetin sürekliliği ileri sürülerek,
hayat standardı esasına göre 12 aylık faaliyet dönemi gözönüne alına-
rak resen yapılan cezalı tarhiyatta hukuka uygunluk görülmediği gerek-
çesiyle davayı kabul etmiştir.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay
Üçüncü Dairesi K:1995/1742 sayılı Kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Ka-
nununun 161 inci maddesinde; vergiye tabi olmayı gerektiren muamelele-
rin tamamen durdurulması ve sona ermesinin işi bırakmayı ifade ettiği,
işin herhangi bir sebep yüzünden geçici bir süre için durdurulmasının
ise, işi bırakma sayılmayacağının kabul edildiği, olayda, davacının
daha önce vergi dairesinin aynı işten dolayı mükellefi olduğu, yaptığı
işin mevsimlik olması dolayısıyla her yıl aynı şekilde işe başlayarak
yılın belli ayında işine ara verdiği anlaşıldığından, takdir komisyo-
nunca hayat standardı gösterge tutarı tam olarak dikkate alınmak sure-
tiyle takdir edilen matrah üzerinden yapılan tarhiyatta hukuka aykırı-
lık bulunmadığı gerekçesiyle, temyiz istemini kabul ederek, kararı
bozmuştur.
Bozma kararına uymayan Adana 1.Vergi Mahkemesi K:1995/855 sayı-
lı kararıyla, ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararını temyiz eden vergi dairesi müdürlüğü bozma ka-
rarına uymayan Mahkeme kararının hukuka uygun olmadığını ileri sürerek
bozulmasını istemektedir.
Davacı, ... Yaylasında mevsimlik kahvehane işletmektedir. 1992
takvim yılı için düzenlediği 20.4.1992-16.11.1992 tarihleri arasında
fiilen yürüttüğü bu faaliyetine ilişkin beyannamesini 19.3.1993 günün-
de posta ile göndermiş ve idarece 22.3.1993 gününde beyanı gözönüne a-
lınarak gerekli tahakkuk yapılmıştır. Tahakkuk matrahının, hayat stan-
dardı esası yönünden belirlenen yıllık tutardan az olduğunu saptayan
vergi dairesi müdürlüğü, 15.7.1993 günlü ve 1/48 sayılı sevk fişi ile
davacının 1992 yılına ilişkin vergi matrahının takdirini, Vergi Usul
Kanununun 30 uncu maddesi uyarınca takdir komisyonundan istemiştir.
Takdir komisyonunca, sezonluk faaliyetin her yılın aynı ayında
başlatılıp bitirilmesinin, işe başlama ve bırakma olarak nitelenemeye-
ceğinden bahisle ve Maliye Bakanlığının bu doğrultudaki yazılı görüşü-
ne göre vergilendirmenin kıst dönem esasına göre yapılamayacağı sonu-
cuna ulaşılarak matrah takdir edilmiş ve beyana göre saptanan fark ü-
zerinden davacı adına kaçakçılık cezalı gelir vergisi salınmış, dava
konusu yapılan bu tarhiyat, temyiz olunan ısrar kararı ile kaldırıl-
mıştır.
Faaliyetin özelliği gereği davacının ... Yaylasındaki faaliye-
tini yılın tüm aylarında yürütmesi söz konusu olmadığı gibi idarece
de bu yolda yapılmış bir tespit bulunmamaktadır.
Bu gerçeği gözönüne alan, ilgili dönem defter ve belgelerini,
idarece düzenlenen yoklama fişini ve tutanağını inceledikten sonra tüm
kazancın beyan edildiğini saptayan vergi mahkemesince, davacı adına
takdir komisyonu kararına dayanılarak resen uygulanan tarhiyatın kal-
dırılması yolunda verilen ısrar kararında hukuka aykırılık görülmemiş-
tir.
Bu nedenle temyiz isteminin reddine, karar verildi.
X - K A R Ş I O Y
Hayat standardı esasına ilişkin düzenlemelere göre faaliyette
bulunan sürelerin gözönünde tutulması ancak yıl içinde işe başlayan
veya yıl içinde işi bırakan mükellefler için mümkün kılınmıştır.
Kahvecilik faaliyeti dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisi
mükellefi olan davacı, yılın belirli ayında faaliyete başlayıp belirli
ayında ara vermek suretiyle faaliyetini mevsimlik olarak yürütmekte-
dir.
Vergi Usul Kanununun 161.maddesinde işi bırakmanın tanımı ya-
pılmış olup, maddede herhangi bir sebep yüzünden işin geçici bir süre
bırakılmısı işi bırakma olarak sayılmamıştır. Madde hükmüne göre tica-
ri, sınai ve mesleki faaliyetler dolayısıyla yapılan her türlü muame-
lenin fiilen sona erdirilmesi işi bırakmayı ifade etmektedir. Bu ne-
denlerle hayat standardı gösterge tutarı tam olarak dikkate alınmak
suretiyle takdir edilen matrah üzerinden re'sen, yapılan tarhiyatta
yasal düzenlemelere aykırı bir cihet bulunmadığından tarhiyatın kaldı-
rılması yolunda verilen ısrar kararının bozulması gerektiği görüşüyle
karara katılmıyoruz.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:94)
|