|
RE'SEN MATRAH TAKDİRİNİ GEREKTİREN SEBEPLER AÇIKCA ORTAYA KONULMADAN
VERGİ MATRAHININ RE'SEN TAKDİRİ YOLUNA GİDİLEMEYECEĞİ HK.
Mandıracılık yapan kollektif şirketin 1986 yılı defter ve belgelerinin
incelenmesi sonucu bir kısım hasılatını beyan dışı bıraktığı yolundaki
rapor uyarınca şirket ortağı olan davacı adına hissesi oranında re'sen
gelir vergisi salınmıştır. Edirne Vergi Mahkemesi 17.6.1992 gün ve
1992/339 sayılı kararıyla, davacının ara kararı ile getirtilen imalat
defteri ve müstahsil fişlerinin incelenmesinden, imalat defterlerinin
usulune uygun olarak tutulmadığı, dolayısıyla resen takdir sebebinin
oluştuğu sonucuna varıldığı, ancak kayıtlardan şirket ürünlerinden
olan kremanın sadece yoğurt imalinde kullanılan sütten değil, peynir
imalinde kullanılan sütten de imal edildiğinin anlaşıldığı, faturasız
satış olmadığı gibi kayıt dışı bırakılan hasılat da bulunmadığı gerek-
çesiyle salınan vergiyi kaldırmıştır. Davalı idare, inceleme raporuna
dayalı tarhiyatın yasaya uygun olduğu ileri sürmekte ve kararın bozul-
masını istemektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30.maddesinde resen vergi tarhı, "ver-
gi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya ka-
nuni ölçülere dayanılarak tesbitinde imkan bulunmayan hallerde takdir
edilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunmasıdır" den-
mek suretiyle tanımlanmış, aynı maddenin 4.bendinde de vergi matrahı-
nın tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçüle-
re dayanılarak tesbitinin mümkün olmadığının kabul edileceği hallerden
biri olarak "defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların, vergi
matrahının doğru ve kesin olarak tesbitine imkan vermeyecek derecede
noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunma-
ması" hali gösterilmiştir.
Bu hükümler, öncelikle defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların
incelenmesini, bu kayıt ve vesikalarda vergi matrahının doğru ve kesin
olarak tesbitini engelleyen noksanlık, usulsüzlük ve karışıklıklar bu-
lunuyorsa bunların açıkca ortaya konulması gerektiğini öngörmekte
olup, bu inceleme ve tespit yapılmadan, yani re'sen matrah takdirini
gerektiren sebep açıkca ortaya konulmadan vergi matrahının re'sen tak-
diri yoluna gidilemeyeceği açıktır.
Olayda ise, bu inceleme ve tesbit yapılmaksızın inceleme elemanı tara-
fından işletmenin uğraş konusu ele alınarak giriş çıkış, vakum oranı
gibi değerler yönünden randıman hesaplanmış, bulunan miktarın beyana
göre farklı olması üzerine defter ve belgelerin ihticaca salih olmadı-
ğı sonucuna ulaşılmıştır. Bu durumda, yukarıda anılan kanun hükmünde
öngörülen şartların varlığı kesin ve açık olarak ortaya konulmaksızın
yapılan tarhiyatta isabet görülmemiştir.
Bu nedenle temyiz isteminin reddine karar verildi.
(MT/ES)
|