|
KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNUN 7.MADDESİNİN 16 NUMARALI BENDİNDE YER ALAN
HÜKME GÖRE KOOPERATİFLERİN MUAFİYETTEN YARARLANABİLMELERİ İÇİN ESAS
MUKAVELELERİNDE BU MADDEDE BELİRTİLEN ŞARTLARIN TÜMÜNÜN BEHAMAHAL YER
ALMASI GEREKMEKTEDİR. ESAS MUKAVELELERİNDE BU ŞARTLARDAN BİRİNİN MEV-
CUT OLMAMASI VEYA BU ŞARTLARA AYKIRI HÜKÜMLER BULUNMASI HALİNDE MUAFİ-
YETTEN YARARLANAMAYACAKLARI HK.
Uyuşmazlık, kooperatifin ana sözleşmesinde yer alan hükümler sebebiyle
Kurumlar Vergisi Kanununun 7/16.maddesinde öngörülen muafiyetten yarar
lanamıyacağı ileri sürülen Davacı adına 1982 takvim yılı için yapılan
tarhiyata karşı Maliye ve Gümrük Bakanlığına şikayet yoluyla yapılan
başvurunun reddine dair Bakanlığın işleminin iptali istemine ilişkin-
dir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Vergi Hatalarını Düzeltme, başlıklı
Üçüncü Bölümünde yer alan 116.maddesinde, vergi hatası tarif edilmiş;
118/2.maddesinde açık olarak vergiye tabi olmıyan veya vergiden muaf
bulunan kimselerden vergi istenmesi ve alınması mükellefiyette hata
olarak belirtilmiş, düzeltmenin nasıl isteneceğine ve düzeltileceğine
ilişkin hususlar da devamı maddelerde düzenlenmiştir. Aynı bölümde;
Vergi Mahkemelerinde dava açma süresi geçtikten sonra yapılan düzeltme
talebi reddolunanların şikayet yoluyla Maliye Bakanlığına müracaat
edebilecekleri hükme bağlanmıştır.
Olayda, Kooperatif Ana sözleşmesinde yer alan bayi hükümler sebebiyle
Kurumlar Vergisi Kanununun 7/16.maddesinde sayılan muafiyetten yarar-
lanamıyacağı düzenlenen inceleme raporuyla belirlenen kurum adına sa-
lınan vergi ve cezaya ilişkin ihbarnameler 21.5.1987 gününde tebliğ
edilip, otuz günlük dava açma süresi geçirildikten sonra 8.10.1987 ta-
rihinde vergi dairesi müdürlüğüne yapılan düzeltme talebinin reddi üze
rine yukarıda sözü edilen 124.maddeye göre Maliye ve Gümrük Bakanlığı-
na şikayet yoluyla başvurulduğu anlaşıldığından, tesis edilen red iş-
lemine karşı Danıştay'da açılan davanın incelenmesine engel bulunmadı-
ğından, aksi yoldaki davalı iddialarında isabet yoktur.
2362 sayılı Kanunla değiştirilen 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununu
muaflıkları düzenleyen 7.maddesinin 16 numaralı bendinde, esas mukave-
lelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, idare meclisi başkan
ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi, ihtiyat akçelerinin
ortaklara dağıtılmaması ve münhasıran ortaklar ile iş görülmesine dair
hükümler bulunması şartı ile kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf
olacakları, esas mukavelelerinde bu şartlar mevcut olmakla birlikte
fiilen bu kayıt ve şartlara uymayan kooperatiflerin muafiyetten yarar-
lanamıyacakları hükmü yer almıştır.
Dosya içerisinde yer alan Kooperatifler ana sözleşmesi ile inceleme
raporunun tetkikinden, Kurumlar Vergisi Kanununun sözünü ettiğimiz
maddesi ile ana sözleşmede behamahal yazılı olması şartını aradığı hü-
kümlerin yer almadığı, ayrıca ortak dışı muamelelerden elde edilen ka-
zancın dağıtılmıyacağı yolunda bir hükme yer verilerek, kooperatifin
ortak dışı muamelelerde bulunmasına imkan sağlanmak istendiği anlaşıl-
maktadır. Bu durum ise, Kanun koyucunun kooperatiflerin ortak dışı iş-
lemlerde bulunmalarını engellemek maksadıyla sevkettiği, münhasıran
ortaklarla iş görülmesi gerektiği hükmüne aykırıdır. Bunun dışında Ana
sözleşmeden yer alan hükümler ve 1985 takvim yılına ilişkin işlemlerin
den kooperatifin sermaye payı üzerinden, İdare meclisi üyelerine pay
verildiği de anlaşılmaktadır. Tüm bu hususlar nazara alındığında Kurum
lar Vergisi Kanununun değişik 7/16.maddesinde öngörülen koşullara uy-
madığı anlaşılan, kooperatifin, muafiyetten yararlandırılmıyarak ver-
gilendirilmesinde yasalara aykırı bir husus yoktur.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verildi.
AZLIK OYU:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 116.maddesinde vergi hatası vergiye
ilişkin hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hesaplar yüzünden hak-
sız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak tanım-
lanmış, 118.maddesinin 2.fıkrasında da, açık olarak vergiye tabi olma-
yan veya vergiden muaf bulunan kimselerden vergi istenmesi veya alın-
masının mükellefiyette hata olduğu, 122 ve 124.maddelerinde ise, ilgi-
lilerin vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairele-
rinden isteyebilecekleri belirtilmiştir. Yükümlü Kooperatifin, ana söz
leşmesinde yer alan hükümler sebebiyle Kurumlar Vergisi Kanununun 7/16
maddesinde öngörülen muafiyetten yararlanıp yararlanamıyacağı hususun-
daki hatalar vergi hatası niteliğinde bulunmayıp, hukuki ihtilaf oldu-
ğundan, düzeltme ve şikayet yoluyla çözümlenmesine olanak bulunmamak-
tadır.
Açıklanan nedenle davanın reddi gerekeceği görüşüyle gerekçede çoğun-
luk kararına karşıyız.
(DAN-DER; SAYI:76-77)
(MT/YÖ)
|