|
50 SERİ NOLU KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİNİN II/B-E BÖLÜMÜNDE YER
ALAN; "İSTİSNA VE İNDİRİMLERDEN KAYNAKLANAN GEÇMİŞ YIL ZARARLARININ %
20 ORANLI KURUMLAR VERGİSİ MATRAHINA DAHİL EDİLMESİ GEREKTİĞİ YOLUNDA-
Kİ DÜZENLEMENİN KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNUN 25.MADDESİNE AYKIRI OLDU-
ĞUNDAN İPTALİ GEREKTİĞİ HK.
11.3.1995 günlü ve 22224 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 50 Seri No-
lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "Geçmiş yıl zararlarının % 20 o-
ranlı kurumlar vergisi karşısındaki durumu" başlıklı II/B-e bölümünde
yer alan "% 20 oranlı kurumlar vergisi matrahının tespitinde uygulanan
istisna ve indirimler nedeniyle meydana gelen geçmiş yıl zararlarının
matraha dahil edilmesine " ilişkin düzenlemenin iptali ve bu düzenleme
dolayısıyla 1994 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde istisna ve indi-
rimler nedeniyle geçmiş dönemlerde meydana gelen mali bilanço zararı
düşülmeden hesaplanan ve ihtirazi kayıtla beyan edilen matrah üzerin-
den ödenen vergilerin yasal faiziyle birlikte iadesi istemiyle dava a-
çılmıştır.
Davayı duruşmalı olarak inceleyen Danıştay Dördüncü Dairesi
1996/1076 sayılı kararıyla; "5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun
"Vergi Oranı" başlıklı 25 inci maddesinin 3946 sayılı Kanunla değişti-
rilen 1 inci fıkrasında, kurumlar vergisinin bu Kanuna göre tespit o-
lunan kurum kazancından % 25 oranında alınacağının, 2 nci fıkrasında
ise yukarıdaki orana göre hesaplanan verginin, indirim ve istisnalar
düşülmeden önceki kurum kazancının % 20 sinden az olamayacağının öngö-
rüldüğü, anılan maddenin 4 üncü fıkrasında ise, bu maddenin uygulanma-
sına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı'nın yetkili
olduğunun belirtildiği, maddede verilen yetkiye dayanılarak çıkarılan
50 Seri Nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde % 20 oranlı kurumlar
vergisinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların saptandığı, tebliğ-
de geçmiş yıl zararlarının % 20 oranlı kurumlar vergisi karşısındaki
durumu tartışılarak matrahın tesbitinde uyulacak bir kısım esasların
belirlendiği, % 20 oranlı kurumlar vergisi matrahı bulunurken kurum
kazancından indirilecek istisna ve indirimler sayıldıktan sonra 1993
ve daha önceki yıllardan gelen zararların analiz edileceğinin belir-
tildiği, iştirak kazançları dışındaki kazanç istisnası zararın oluşu-
munda etkili olmuşsa, istisna kaynaklı bu zararın mahsubunun yapıldığı
yılda söz konusu zararın % 20 oranlı kurumlar vergisi matrahına dahil
edileceğinin ifade edildiği, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun safi kurum
kazancının tespitinde "indirilecek giderler" başlıklı 14 üncü maddesi-
nin 7 nci bendinde, her yılın zararının bilançolarda ayrı ayrı göste-
rilmesi ve beş yıldan fazla nakledilmemesi koşuluyla geçmiş yılların
mali bilançolarına göre meydana gelen zararların gider olarak indiril-
mesinin öngörüldüğü, maddede her ne kadar gider kaydından söz edilmiş-
se de bu hükmün, geçmiş yıl zararlarının kurumlar vergisi beyanname-
sinde belirtilen gelirden mahsup edilmesi şeklinde uygulama imkanı
bulduğu, mali bilançonun, vergi kanunları uyarınca düzenlenmiş bilanço
olup, mahsup edilmesi gereken geçmiş yıl zararlarının mali bilanço za-
rarından oluşacağı, mali zararların işletmenin normal faaliyeti sonucu
ortaya çıkabileceği gibi, indirim ve istisna uygulaması nedeniyle or-
taya çıkan zararı da kapsadığı, her iki tür zararın da vergi kanunla-
rının uygulanması sonucu ortaya çıkan zarar olduğu, Kurumlar Vergisi
Kanununda ya da diğer kanunlarda geçmiş yıl zararlarının kaynaklarına
göre bir ayrıma tabi tutulmadığı, bu durumda 50 Seri Nolu Kurumlar
Vergisi Genel Tebliğindeki özsermaye karşılaştırmasından doğan geçmiş
yıl zararının % 20 oranlı kurumlar vergisi matrahından düşülebilece-
ği, fakat indirim ve istisnalardan doğan zararların düşülemeyeceği
şeklindeki düzenlemenin, İdarenin uygulamaya ilişkin genel ve objektif
kuralları kanuna aykırı olmamak şartıyla kendisine tanınan yetki sı-
nırları içinde kullanması gerektiği biçiminde açıklanan ilkenin ihlali
sonucunu doğurduğu, Kurumlar Vergisi Kanununun 25 inci maddesine aykı-
rı olarak ve bu maddeyle tanınan yetkinin aşılması suretiyle düzenle-
nen 50 Seri Nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin II/B-e bölümünün
istisna ve indirimlerin uygulanmasından doğan geçmiş yıllara ait mali
bilanço zararının, % 20 oranlı kurumlar vergisi matrahına dahil edil-
mesini öngören hükümlerinin iptali gerektiği, dolayısıyla 50 sayılı
Tebliğ uyarınca hesaplayıp, ihtirazi kayıtla beyan edilen tutar üze-
rinden fazladan tahakkuk ettirilen kurumlar vergisinde de isabet bu-
lunmadığı, davacı şirket, kanuna aykırı olarak fazladan tahsil edilen
vergi için kanuni faiz hesaplanarak tarafına ödenmesini istemişse de
niteliği gereği faiz, ancak sözleşme ya da kanun hükmüne dayanılarak
talep edilebileceğinden, ne sebeple olursa olsun, ödenmiş bir verginin
açılan dava sonunda iadesine karar verilmesi halinde, ilgilisine ayrı-
ca faiz ödenmesini öngören bir kanun hükmü bulunmadığından, davacının
bu talebinin yerinde görülmediği gerekçesiyle 50 Seri Nolu Kurumlar
Vergisi Genel Tebliğinin II/B-e bölümünün, istisna ve indirimlerden
kaynaklanan geçmiş yıl zararlarının % 20 oranlı kurumlar vergisi mat-
rahının tesbitinde dikkate alınmasına ilişkin hükümlerinin iptaline,
ihtirazi kayda rağmen, tebliğ hükümleri uyarınca fazladan tahakkuk et-
tirilen vergi ve fonların kaldırılmasına faiz isteminin ise reddine
karar vermiştir.
Kararı Maliye Bakanlığı temyiz etmekte ve dava konusu tebliğ i-
le yeni bir yükümlülük getirilmediğini, Tebliğin idarenin Kanunu nasıl
uygulaması gerektiği konusunda açıklamalar taşıdığını, icrai nitelikte
bir işlem olmadığını, Bakanlıklarının görüşünün idari davaya konu ola-
bilecek düzenleyici bir işlem olarak nitelendirilemeyeceğini, Tebliğin
iptali istenen bölümünün, istisna konusuna giren kazançlar üzerinden
en az % 20 oranında kurumlar vergisi alınacağı şeklindeki Kurumlar
Vergisi Kanununun 25 inci maddesine aykırı olmadığını ileri sürmekte-
dir.
Dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçesi Kararın özet bölümünde
yazılı Danıştay Dördüncü Dairesinin 20.3.1996 günlü ve 1996/1076 sayı-
lı Kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle Kurulumuzca da uygun bulunmuş ve
temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar Kararın bozulmasını gerek-
tirecek durumda görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine, karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:94)
|