|
VAKIFLARIN, AMAÇLARINA ULAŞMAK İÇİN VAKIF SENEDİNDE YAZILI ETKİNLİKLE-
Rİ ARASINDA BULUNSA DA TİCARET KANUNUNUN TİCARİ İŞLETME TANIMINA UYGUN
NİTELİKLER TAŞIYAN ORGANİZASYONLARI İKTİSADİ İŞLETME SAYILACAĞINDAN,
BU YERLERDEN ELDE EDİLEN KAZANCIN VERGİLENDİRİLMESİNİN ZORUNLU OLDUĞU
HK.
Uyuşmazlık, amacını gerçekleştirmek için sahip olduğu gelirleri, sene-
dinde yazılı olduğu üzere bağışlar, taşınmaz kiraları ve dinsel kitap
basım ve satış hasılatından oluşan, 1973 yılında kurulan ve muafiyet
istemi kabul edilmeyen vakfın, kurumlar vergisi yükümlülüğü tesis et-
tirmediği ve kitap satış hasılatını beyan dışı bıraktığı saptanarak
1980 takvim yılı için resen takdir yoluyla salınan kurumlar vergisi
ile kesilen kaçakçılık cezasını kaldıran Vergi Mahkemesi kararının
bozulması isteminden ibarettir.
Kitap satışı bulunan ve vergi muafiyeti tanınması istemi reddedilen
vakıf adına salınan vergi ve kesilen cezayı anılan işlemlerin kazanç
sağlama amacına yönelerek yapılmadığı gerekçesiyle kaldıran Vergi Mah-
kemesi kararı temyiz edilmiştir.
Kurumlar Vergisi Kanununun, verginin mevzuu ve mükelleflerini belirten
Birinci Kısım, Birinci Bölümünde yazılı hükümlerle dernek ve vakıflara
ait iktisadi işletmeler, kurumlar vergisinin yükümlüsü kabul edilmiş-
lerdir. Yasanın 5.maddesiyle bu kavrama açıklık getirilmek istenmiş,
vergi yükümlüsü dernek ve vakıflara ait veya bağlı olan iktisadi işlet
melerin, 4.maddede yazılı koşulları taşımaları aranmıştır. Bu koşullar
ise etkinliğin devamlılığı ve kuruluşların sermaye şirketi ve koopera-
tif niteliğini taşımasıdır.
Tüm bu kurallardan varılan sonuç ticari, sınai yada tarımsal etkinlik-
leri süreklilik taşıyan, vakıflara ait veya bağlı bulunan iktisadi iş-
letmelerin, vergiye tabi olduklarıdır. Ticari ve sınai veya zırai iş-
letme kavramlarının ise Ticaret Kanunu hükümlerine göre belirlenmesi
zorunludur. Ticaret Kanununun 11.maddesine göre genel olarak, ticaret-
hane veya fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer müesseseler ti-
cari işletme, 12.maddede de madde devamında yazılı bentlerde yer alan
ve nitelikce bunlara benzeyen kuruluşlar, ticarethane sayılmıştır. Ti-
cari şekilde işletildiği kabul edilmek gereken kuruluşlarla ilgili 13.
maddeyle 11 ve 12.maddelerde yer verilen kurallar karşısında, kitap
basım ve satımının, ticari işletme niteliği taşıdığında kuşku bulunma-
maktadır.
Vakıf senedinde, gelirleri arasında kitap basım ve satışından elde edi
len hasılata yer verilen ve vergisi uyuşmazlık konusu yapılan yılda
kurumlar vergisinden bağışık tutulma istemi kabul edilmiş bulunmayan
Hizmet Vakfının, ticari işletme niteliğini taşıyan uyuşmazlık konusu
etkinliğinin vergilendirilmesi zorunludur.
Vergi Mahkemesi tarafından etkinliğin, amaca ulaşmak için yürütüldüğü
yolunda yapılan tesbit, vergi mükellefiyetini etkileyici nitelik taşı-
madığından kararda bu noktada yasaya uygunluk görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının da-
va dilekçesinde matrahın tesbitine ilişkin kurum iddiaları incelendik-
ten sonra yeniden karar verilmek üzere bozulmasına karar verildi.
(DAN-DER SAYI:72-73) BŞ/YÖ
|