|
REŞİT OLMAYAN MÜKELLEF ADINA GAYRİMENKUL SATIN ALIP TESCİL ETTİREN VE
BU İKTİSAP KARŞILIĞI SATICIYA VEKİL VEYA MÜTESELSİL KEFİL SIFATIYLA
BORÇ SENEDİ TANZİM VE ÖDEMEDE BULUNAN BABA İLE ADINA GAYRİMENKUL TES-
CİL ETTİRLEN ÇOCUK ARASINDA, SÖZ KONUSU ARAZİNİN BELEDİYENİN MÜKELLE-
FİN HİÇBİR ÖDEMESİ OLMADAN TAMAMEN BABASININ ÇALIŞMA VE GAYRETİYLE ÖDE
NECEĞİNİN AÇIK OLDUĞU, MÜKELLEFİN ARAZİYİ İŞLETEBİLECEK MADDİ VE FİZİ-
Kİ GÜCE SAHİP OLMADIĞI, YAŞI İTİBARİYLE ARAZİYİ İŞLETME VE KİRAYA VER-
ME GİBİ İŞLERİ YAPABİLECEK MADDİ VE HUKUKİ İTİBARA SAHİP OLMADIĞI HK.
Uyuşmazlık; 1981 yılında diğer hissedarlarla müştereken iktisap ettiği
... gayrimenkulden adına tescil edilen arazinin alış bedelinin babası
tarafından karşılandığı dolayısıyla adına tescil edilen arazinin alış
bedelinin babası tarafından karşılandığı dolayısıyla mükellef lehine
hibe suretiyle ivazsız bir intikal olduğundan bahisle inceleme raporu
ile tayin edilen matrah üzerinden salınan usulsüzlük cezalı veraset ve
intikal vergisi ile mali denge vergisini; "uyuşmazlığın çözümünün re-
şit olmayan mükellef adına gayrimenkul satın alıp tescil ettirin ve bu
iktisap karşılığı satıcıya vekil veya müteselsil kefil sıfatıyla borç
senedi tanzim ve ödemede bulunan baba ile adına gayrimenkul tescil et-
tirilen çocuk arasında, çocuk lehine bağış suretiyle ivazsız bir inti-
kal olup olmadığı, diğer taraftan ise gayrimenkul rayiç bedelinin tapu
da beyan olunan muamele değerinden yüksek olup olmadığının tesbitine
bağlı bulunduğu 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1.mad
desinde Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar
ile Türkiye'de bulunan malların veraset tarikiyle veya herhangi bir su
retle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intika-
li veraset ve intikal vergisine tabi olduğunun hükme bağlandığı, hadi-
sede gayrimenkulün satın alma (ivazlı intikal) şeklinde tapu işleminin
tesis edildiği, bilindiği gibi ivaz hukuki işlemlerde ve münasebetler-
de karşı ödeme manasına gelmekte olup, bir satım aktinde satın alana
göre ivaz mal, sanata göre ise para olduğu, diğer taraftan 213 sayılı
Vergi Usul Kanununun 2365 sayılı Kanunun 1.maddesiyle değişik 3/B mad-
desinde vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muame
lelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu ola
ya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille
isbatlanabileceğinin hükme bağlandığı, anılan madde hükmünün tetkikin-
den anlaşılacağı üzere vergilendirmede vergiyi doğuran olayın ve bu
olaya ilişkin işlemlerin gerçek mahiyetinin esas olacağı, başka bir de
yimle olayın gösterildiği şekilde değil gerçek yönüyle ele alınması ve
buna göre işlem yapılması gerektiği ve ayrıca vergiyi doğuran olay ve
muamelelerin gerçek mahiyetinin her türlü delille isbatlanabileceğinın
belirtilmiş bulunduğu, olayda mükellefin ihtilaflı yılda ivaz mukabili
gayrimenkul satın aldığı borçlanma; ipotek ve tapu kayıtları ile şek-
len izaha çalışmakta ise de veraset ve intikal vergisi yönünden vergi-
lendirilmesi gereken olay bu alım satım işlemi değil, mükellefle baba-
sı arasındaki ilişki olduğu, zira söz konusu arazinin bedelinin mükel-
lefin hiç bir ödemesi olmadan tamamen babasının çalışma ve gayretiyle
ödeneceğinin açık olduğu, bu durumda babanın çalışma ve gayretiyle be-
deli ödenecek olan gayrimenkule mükellef tarafından hiç bir karşı öde-
mede bulunulmadan sahip olduğundan mahiyeti itibariyle bir bağış olan
bu olaydan dolayı mükellefin veraset ve intikal vergisi ile teklifinde
kanuna aykırılık olmadığı, ödevli satın alınan gayrimenkulü bedelinin
cüzi bir peşinat dışındaki büyük bir kısmının beş yıl vade ile borçla-
nıldığını hatta gayrimenkul üzerine satıcı lehine ipotek tesis edildi-
ğini ve bu borçların ileriye dönük olarak araziden elde edilecek ürün-
lerle veya kira bedelleriyle ödenebileceğini iddi etmekte isede; mükel
lefin araziyi işletebilecek maddi ve fiziki güce sahip olmadığı gibi
yaşı itibariyle araziyi işletme ve kiraya verme vecibelerin yerine ge-
tirme gibi işleri yapabilecek maddi ve hukuki itibarada sahip olmaması
nedeniyle bu yönüylede olayda ivaz bulunmadığı gibi tamamı baba tara-
fından ödenecek olan söz konusu borçlarında veraset ve intikal vergisi
matrahından tenziline maddedeten imakn bulunmadığı, rayiç bedele yöne-
lik iddialara gelince, tamamı ... lira bedelle muamele gören gayrimen-
kulün tapudaki beyan değerinin dışında satıcıya açıktan ... lira peşi-
nat ödendiği savıyla inceleme elemanınca bidayette raporla vergi daire
sinden satış değerinin takdir komisyonunca takdir ettirilmesini isteme
si üzerine takdir komisyonunca takdir olunan ... lira rayiç değer dik-
kate alınarak inceleme elemanınca tarhiyatın müstenidatı raporla mükel
lef adına tescil edilen gayrimenkul hissesine göre matrah saptandığı
ve tarhiyatında buna göre yapıldığının anlaşıldığı, 7338 sayılı Vera-
set ve İntikal Vergisi Kanununun 10/b maddesi uyarınca ihtilaflı gayri
menkulün beyan tarihindeki gerçek rayiç bedelinin neden ibaret bulundu
ğunun tesbiti bakımından mahkemece mahallen yapılan keşif ve bilirkişi
tetkikatı neticesinde yeminli bilirkişilerce tanzim olunan bilirkişi
raporu ile taraflarca gösterilen emsal gayrimenkullerle bilirkişilerce
bulunan emsal gayrimenkullerin her türlü hususiyetleri bakımından yapı
lan karşılıklı mukayeselerinde ihtilaflı gayrimenkulün yol sulama ve
kullanma yapısı, verimi, psikolojik ve çevre durumu v.b.hususlarında
gözönünde bulundurulması suretiyle metrekaresi ... lira hesabiyle tama
mının ... liradan ibaret olduğu belirlenmiş olup bu değerin mahkemece
de uygun olduğu, bu bakımdan alım satıma konu gayrimenkul nedeniyle ta
pudaki beyan değerinin dışında satıcıya gayrimenkulün tamamı için açık
tan toplam ... lira ödendiği hakkındaki davalı iddia ve savunmaları so
mut delil ve kanaat verici kesin tesbitlere dayalı olmadığından varit
görülmediği, bu nedenle gayrimenkulün tapudaki muamele değerine göre
yapılması gereken tarhiyatın davalı idarece takdir komisyonunca takdir
olunan rayiç bedel üzerinden yapılmasında isabet görülmediği" gerekçe-
siyle vergi aslını tadilen tasdik cezayı ise tasdik eden ... Vergi Mah
kemesi kararının bozulması isteminden ibarettir.
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanmış bu
lunan mahkeme kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun
görülmüş olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar sözü geçen
kararının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından taraflar tem-
yiz isteminin reddine karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:62-63)
BŞ/YÖ
|