|
DAVACI TARAFINDAN VERGİYİ DOĞURAN OLAYIN MEYDANA GELMEDİĞİ İLERİ SÜRÜLMESİNE, VERGİ DAİRESİNCE DE AKSİ KANITLANAMAMASINA RAĞMEN MAHKEMECE, BU HUSUS ARAŞTIRILMADAN VERGİ DAİRESİ İDDİALARINA İTİBAR EDİLEREK VERİLEN KARARDA İSABET BULUNMADIĞI HK.
Temyiz İsteminde Bulunan: ... Anonim Şirketi
Vekili : Av. ...
Karşı Taraf : ... Vergi Dairesi Başkanlığı
İstemin Özeti: Davacı Kurumca taahhüt edilen ihracatın gerçekleştirilemediğinden bahisle, damga vergisi istisnasından yararlanılarak kullanılan prefinansman kredileri için düzenlenen taahhütname ve sözleşmeler dolayısıyla, damga vergisi tarh edilip, kusur cezası kesilmesi yolunda tesis edilen işlemin iptali isteğiyle açılan davayı; dava konusu işlemin, davacı Kuruma krediyi kullandıran ... Bankası ... Şubesince davalı idareye yazılan yazıya dayandığı; bu yazı uyarınca vergi dairesince tesis edilen işlemin, yerinde olduğu; anılan yazıda belirtilen kredi borcunun bulunup bulunmadığı konusunda doğacak uyuşmazlığın çözümünün, adli yargı düzenine mensup mahkemelerin görevinde olduğu gerekçesiyle reddeden ... Vergi Mahkemesinin ... günlü ve ... sayılı kararının; olayda, damga vergisini konu alacak yeni bir kredi kullanılmadığı; bu hususun, ... Bankası ... Şubesince davalı idareye yazılan 5.6.1997 tarih ve 29297 kayıt sayılı yazı ile de doğrulandığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: ... Bankası ... Şubesince dairelerine yazılan 5.6.1997 tarih ve 29297 sayılı yazıda, kredilerin referans numaralarında yapılan bir hatadan söz edilmekle birlikte, damga vergisi ile ilgili herhangi bir açıklamanın yer almadığı, yapılan işlemin yerinde olduğu ileri sürülerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi Kadir Özkaya'nın Düşüncesi: Olayda, ihtilaf konusu tarhiyat, ... Bankası ... Şubesince davalı idareye yazılan 17.2.1995 tarih ve 14839 sayılı yazıya dayandırılmış olup, davacı kurumca, anılan yazıda sözü edilen kredinin kullanılmadığı, böylece damga vergisine konu bir olayın meydana gelmediği ileri sürülmüştür.
Bu durumda; vergi mahkemesince, ara kararıyla, davacı iddialarının doğru olup olmadığı hususlarının ilgili banka nezdinde araştırılması suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, vergi dairesince vergiyi doğuran olayın varlığı kanıtlanmadığı halde, belirtilen araştırma yapılmadan, davanın reddi yolunda verilen kararda isabet bulunmadığından, bozulmasının uygun olacağı düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı Bilgin Arısan'ın Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine ymayıp, vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dosyanın incelenmesinden; davacı Kurum adına damga vergisi tarh edilip, kusur cezası kesilmesi yolunda tesis edilen işlemin, ... Bankası ... Şubesince davalı idareye yazılan 17.2.1995 tarih ve 14839 sayılı yazıya dayandırıldığı; davacı Kurumca da, anılan yazıda sözü edilen (358.59.70 referans numaralı) kredinin gerçekte daha önce kullanılıp damga vergisi uzlaşma yoluyla ödenen, ancak iligili banka şubesince yapılan hata sonucu yeni bir kredi gibi addedilip, yeni bir referans numarası verilen kredi olduğu; bu haliyle, olayda, damga vergisini doğuran olayın meydana gelmediği hususlarının ileri sürüldüğü, Vergi Mahkemesince de, bu iddiaların doğruluğu araştırılmaksızın, yukarıda yazılı gerekçeyle davanın reddedildiği anlaşılmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3'üncü maddesinin (B) fıkrasında,vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu; bu hususun, yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği; aynı Kanunun 19'uncu maddesinde de, vergi alacağının vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğacağı hükmü yer almıştır. Öte yandan; 488 sayıl Damga Vergisi Kanununun 1'inci maddesinde de; bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeleri ifade edeceği belirtildikten sonra, (I) sayılı tabloda, sözleşme ve tahhütnamelerden, belli parayı ihtiva edenlerin nispi oranda vergisine tabi tutulacağı öngörülmüştür.
Her ne kadar, temyize konu karar, ... Bankası ... Şubesinin yazısında sözü edilen kredinin kullanılıp kullanılmadığı konusunda doğan uyuşmazlığın çözümünün adli yargı yerlerinin görevine girdiği; bu uyuşmazlığın adli yargı yerlerince çözümlenmesinden sonra, gerekirse, damga vergisi yönünden uyuşmazlık çıkarılabileceği gerekçesine dayalı ise de; olayda, kullanıldığı ileri sürülen kredi dolayısıyla düzenlenen taahhütname ve sözleşmeler vergilendirme işleminin maddi sebebini oluşturmaktadır. Bir idari işlemin maddi sebebinin gerçeğe ve hukuka uygunluğunun araştırılması, İdari Yargılama Hukukunun ve onun eseri olan "Re'sen Araştırma İlkesi"nin gereğidir. Söz konusu araştırma ise, davada, ... Bankası ... Şubesine, tarhiyata esas alınan taahhütname ve kredi sözleşmesinin, vergisinin uzlaşma sonucu ödendiği iddia olunan taahhütname ve kredi sözleşmesi olup olmadığının sorulmasıyla yapılabilecek niteliktedir. Bu bakımdan; anılan araştırma yapılmaksızın verilen temyize konu karar noksan incelemeye dayalı bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabülüne, yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak yeniden bir karar verilmek üzere mahkeme kararının bozulmasına, 3.5.2000 gününde oybirliği ile karar verildi.
BŞ/ŞGK
|