|
MENKUL SERMAYE İRADI MATRAHINA DAHİL EDİLMEYEN YATIRIM İNDİRİMİ ÜZE-
RİNDEN GELİR (STOPAJ) VERGİSİ ALINMASI, V.U.K.NUN 118/3.MADDESİNDEKİ
BELİRTİLEN MEVZUDA HATA KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLEREK MAHKEMECE YENİDEN
KARAR VERİLMESİ GEREKTİĞİ HK.
1994 yılı kazançlarına ilişkin olarak kurumlar vergisi ve muhtasar be-
yannamelerini veren davacı şirket 4108 sayılı Kanun'la Kurumlar Ver-
gisi Kanunu'nun 25 ve Gelir Vergisi Kanunu'nun 75/4 üncü maddelerinde
yapılan değişiklikler uyarınca kurumlar vergisi ve gelir (stopaj) ver-
gilerine ilişkin düzeltme beyannameleri vermiştir. Davacının, kurumlar
vergisi düzeltme beyannamesi kabul edilmemiş ancak gelir (stopaj) ver-
gisine ilişkin düzeltme beyannamesi kabul edilerek tahakkuk fişi dü-
zenlenmiştir. Davacı, gelir (stopaj) vergisine ilişkin düzeltme beyan-
namesinin sehven verildiğini ileri sürerek düzeltme yoluyla idareye
başvurmuş, başvurunun cevap verilmemek suretiyle reddi üzerine tahak-
kuk fişinin iptali için dava açmıştır. ... Vergi Mahkemesi ... gün ve
1997/2029 sayılı kararıyla; olayda, İdarece davacı şirket tarafından
sehven verilen kurumlar vergisi düzeltme beyannamesinin kabul edilme-
diği, ancak ödenecek gelir (stopaj) vergisini artıran düzeltme beyan-
namesi kabul edilerek tahakkuk fişi düzenlendiğinin anlaşıldığı, bu
durumda, davacı şirketin İdare ile kurumlar vergisi yönünden ihtilaflı
olmasının, kendi iradesi ile verdiği muhtasar beyannameye göre düzen-
lenen tahakkuk fişinin iptalini ve tahakkuk eden gelir (stopaj) vergi-
si ile fon payının terkinini gerektirmediği gerekçesiyle davanın red-
dine karar vermiştir. Davacı, şirket, sehven verilen kurumlar vergisi
düzeltme beyannamesi kabul edilmediği halde buna bağlı muhtasar beyan-
namenin kabul edilerek tahakkuk fişi düzenlenmesinin usul ve yasaya
aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun "Dava Konusu" başlıklı 378 in-
ci maddesinin ikinci paragrafında, mükelleflerin beyan ettikleri mat-
rahlara ve bu matrahlar üzerinden tarh edilen vergilere karşı dava a-
çamayacakları, bu kanunun vergi hatalarına ait hükümlerinin mahfuz ol-
duğu düzenlenmiştir. Aynı Kanun'un "Vergi Hatalarını Düzeltme" başlık-
lı üçüncü bölümünde yer alan 116 ncı maddesinde; vergi hatası,vergiye
ilişkin hesaplarda ve vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız
yere fazla veya eksik vergi istenmesi ve alınması şeklinde tanımlan-
mış, 118 inci maddesinde ise vergilendirme hataları, mükellefin şah-
sında hata,mükellefiyette hata, mevzuda hata,vergilendirme veya muafi-
yet döneminde hata olarak sayılmıştır. 3 üncü bentte sayılan "mevzuda
hata"; Açık olarak vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden müstesna bu-
lunan gelir, servet, madde, kıymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi
istenmesi ve alınmasıdır, şeklinde tanımlanmıştır.
Uyuşmazlık konusu dönemde yürürlükte olan 5422 sayılı Kurumlar
Vergisi Kanunu'nun "Vergi Oranı" başlıklı 25 inci maddesinin 3946 sa-
yılı Kanunla değiştirilen 1 inci fıkrasında, kurumlar vergisinin bu
kanuna göre tespit olunan kurum kazancından % 25 oranında alınacağı, 2
nci fıkrasında ise yukarıdaki orana göre hesaplanan verginin indirim
ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının % 20 sinden az olama-
yacağı, bu hesaplamada iştirak kazançları ile yatırım fonları ve or-
taklıkların portföy işletmeciliğinden doğan kazançlarının dikkate a-
lınmayacağı belirtilmiştir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 75 in-
ci maddesinin ikinci fıkrasının 3946 sayılı Kanun'la değişen 4 üncü
bendinde, "Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname
veren kurumların indirim ve istisnalar (Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8
inci maddesinin 1 ve 6 numaralı bentlerine göre kurumlar vergisinden
müstesna tutulan kazançlar ile yatırım indirimi tutarı hariç) düşül-
meden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldük-
ten sonra kalan kısmı "menkul sermaye iradı" olarak tanımlanmış, aynı
Kanun'un 94 üncü maddesinin 6-b bendinde, "dağıtılsın veya dağıtılma-
sın 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 4 numaralı bendinde yazılı men-
kul sermaye iratlarından" vergi tevkifatı yapılacağı öngörülmüştür.
Yukarıda anılan kanun hükümlerinin birlikte incelenmesinden,
Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre tespit edilen kurum kazancından % 25
oranında Kurumlar vergisi alınmaktadır. Ancak bu orana göre hesaplanan
vergi, indirim ve istisnalardan önceki kurum kazancının % 20 sinden az
olamamaktadır. Bu hesaplamada yatırım indirimi kurumlar vergisi matra-
hına dahildir. Öte yandan Gelir (stopaj) vergisi matrahını oluşturan
menkul sermaye iradı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 75/4 üncü
maddesinde, Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanna-
me veren kurumların indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum ka-
zancından,(yatırım indirimi tutarı hariç) hesaplanan kurumlar vergisi
düşüldükten sonra kalan kısımdır şeklinde tanımlanmış, böylece yatırım
indirimi tutarının menkul sermaye iradı matrahına dahil edilmeyeceği
açıkca ifade edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirketin, 1994 yılı kazançları
ile ilgili olarak Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 25 inci maddesi uyarınca
kurum kazancının % 20 si oranında kurumlar vergisi hesaplayarak kurum-
lar vergisi beyannamesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 75/4
ve 94/6-b maddeleri uyarınca, indirim ve istisnalardan önceki kurum
kazancından (yatırım indirimi hariç) hesaplanan kurumlar vergisini dü-
şerek muhtasar beyannamesini süresinde verdiği, tahakkuk eden kurumlar
vergisi birinci taksidi ile gelir (stopaj) vergilerini ödediği;ancak
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun bazı maddelerinin değiştirilmesi hakkında-
ki 4108 sayılı Kanun ve bu Kanun'la ilgili olarak Maliye Bakanlığı'nca
yayımlanan 51 nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğ'inin II. Yatırım İs-
tisnası başlıklı hükümleri çerçevesinde, yatırım indirimi tutarını ku-
rumlar vergisi matrahına dahil etmeyerek yeniden düzenlediği kurumlar
vergisi düzeltme beyannamesi ile Gelir Vergisi Kanunu'nun 75/4 üncü
maddesinde 4108 sayılı Kanunla yapılan değişiklik uyarınca menkul ser-
maye iradı kapsamına dahil edilen yatırım indirimi nedeniyle değişen
gelir (stopaj) vergisi için ek muhtasar beyannamelerinin ... tarihli
dilekçeler ekinde verildiği, Kurumlar vergisi beyannamesinin İdarece
kabul edilmemesine rağmen muhtasar beyannamenin kabul edilerek tahak-
kuk fişi düzenlenmesi üzerine ... tarihli düzeltme dilekçesi ile ku-
rumlar vergisi beyannamesinin söz konusu tebliğin yanlış algılanması
sonucu verildiği, İdarece bu beyannamenin kabul edilmemesine rağmen
kurumlar vergisi beyannamesinin sonucuna dayalı olarak yanlışlıkla
verilen muhtasar beyanname kabul edilerek düzenlenen tahakkuk fişinin
iptalinin istendiği ve bu başvurunun yasal süresinde cevap verilmemek
suretiyle reddedildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, açıkca tevkifat matrahına konu olmayacağı belirti-
len yatırım indirimi üzerinden gelir (stopaj) vergisi alınması, Vergi
Usul Kanunu'nun 118/3 üncü maddesinde belirtilen vergi mevzuuna girme-
yen gelir üzerinden vergi istenmesi anlamına geleceğinden mahkemece
mevzuda hata yapıldığı gözönüne alınıp bu esaslar çerçevesinde incele-
nerek yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, davacı temyiz isteminin kabulüyle ...
Vergi Mahkemesinin ... gün ve 1997/2029 sayılı kararının bozulmasına
karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:102)
|