|
VERGİ USUL KANUNU'NUN MÜCBİR SEBEPLER OLARAK SAYDIĞI, YANGIN, YER SAR-
SINTISI VE SU BASMASI GİBİ DOĞAL AFETLER, VERGİLENDİRME, İLE İLGİLİ
ÖDEVLERİN YERİNE GETİRİLMESİNE ENGEL OLARAK SAYILMAKLA BİRLİKTE, BU
HALLER VERGİ ÖDEVLERİNİN YERİNE GETİRİLMESİNİ TAMAMEN ORTADAN KALDIRIR
NİTELİKTE OLMAYIP, YALNIZCA VERGİ ÖDEVLERİNİN YASA İLE TANINAN SÜRE
İÇERİSİNDE YERİNE GETİRİLMESİ VE CEZAİ SORUMLULUKLA İLGİLİ BULUNDUĞU HK.
Mayıs 1986 dönemine ilişkin kaçakçılık cezalı katma değer vergisinin
onanmasına dair kararlarının Danıştay Yedinci Dairesince bozulması üze
rine verilen ısrar kararını bozan 1989/78 sayılı Danıştay Vergi Dava
Daireleri Genel Kurulu kararına uyularak yapılan inceleme ve araştırma
sonucuna göre; yükümlü kurumun ibraz ettiği mahkeme kararından, uyuş-
mazlık konusu döneme ait defter ve belgelerin 2.4.2988 tarihinde fabri
ka idare binasının muhasebe odasında yandığının anlaşılması nedeniyle
incelenemediği, ara kararı ile istenmesine rağmen M.Ali Sırtlan'ın
uyuşmazlık konusu 1986 yılı defter ve belgelerinin temininin mümkün ol
madığı, M.Ali Sırtlan'ın ara kararı ile getirilen 1985, 1986 ve 1987
yılları gelir vergisi, gelir (stopaj) vergisi ve katma değer vergisi
tarh dosyaları ile dosyadaki belge ve bilgilerin incelenmesinden M.Ali
Sırtlan'ın 1985 faaliyet yılında mükellefiyetle ilgili ödevlerini yeri
ne getirdiği, 1986 Şubat ve Mart aylarına ait katma değer vergisi be-
yannamelerini verdiği, 1986 Şubat ayında tahakkuk eden katma değer ver
gisini ödediği, 1986 Mayıs dönemi katma değer vergisi beyannamesini
vermediğinin anlaşıldığı, 1985 ve 1986 yıllarını içeren incelemesinin
yükümlü nezdinde yapılmadığı ve tutanaklarda yükümlü imzasının olmadı-
ğı, M.Ali Sırtlan'ın karşılıksız fatura temin ettiği iddia olunan Miz-
bah Lebe'nin naylon fatura ticareti yaptığına dair tesbitlerin, bu ki-
şinin mali şube elemanlarına verdiği ifadeye dayandığı, başkaca tesbi-
tin bulunmadığı, yapılan tarhiyatın vergi inceleme elemanının şahsi ka
naatine dayandığı gerekçesiyle yükümlü kurum adına yapılan kaçakçılık
cezalı katma değer vergisi tarhiyatının terkin eden Gaziantep Vergi
Mahkemesinin 24.2.1990 günlü ve 1990/70 sayılı kararının; yükümlü şir-
ket ve M.Ali Sırtlan'a ait defter ve belgelerin daha önceden incelendi
ği, yükümlü şirketin defter ve belgelerinin yanmasında kasıt unsurunun
bulunduğu, M.Ali Sırtlan'a ait işyerinin yapılan yoklamalar sonucunda
sürekli kapalı olduğunun tespit edildiği ve dolayısıyla söz konusu ki-
şinin yükümlü kurum tarafından paravan olarak kullanıldığı ileri sürü-
lerek bozulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık; yükümlü şirketin 1986 yılının Şubat-Mart ve Mayıs ayların-
da M.Ali Sırtlan adlı şahıstan aldığı toplan 817.423.078; liralık küt-
lü ve prese pamuğun gerçek bir mal alış ve satışına ilişkin olup olma-
dığı hususundan kaynaklanmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; sahte fatura düzenlemekten sanık Mizbah
Lebe'nin 31.5.1986'da Osmaniye Polis Karakolunda alınan ifadesinde;
vergi dairesinde vergi mükellefiyeti nedeniyle müsaadeli olarak bastır
dığı faturaları isteyene para karşılığında sattığı, bu faaliyeti çerçe
vesinde M.Ali Sırtlan isimli bir şahsa da 22.2.1986 ila 18.3.1986 ta-
rihleri arasında 230.390.393.-lira tutarındaki vergi inceleme elemanı
tarafından hesapları incelemeye alınan M.Ali Sırtlan'ın yükümlü şirke-
te ihtilaflı dönemlerde satmış gözüktüğü 817.423.078,-liralık pamuk ve
kütlünün aslında satılmadığının kabulü ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
nun hem de yükümlü şirket adına uyuşmazlık konusu verginin salınması
yoluna gidildiği, yükümlü şirket adına yapılan kaçakçılık cezalı vergi
tarhiyatına karşı açılan davanın reddi yolundaki Vergi Mahkemesi kara-
rının Danıştay Yedinci Dairesinin 1987/2295 sayılı kararı ile bozulma-
sı üzerine vergi mahkemesinin ilk kararında ısrar ettiği, söz konusu
ısrar kararının bozulması yolundaki Danıştay Vergi Dava Daireleri Ge-
nel Kurulunun 1989/78 sayılı kararına uyularak yapılan inceleme ve
araştırma sonucuna göre yükümlü şirket adına yapılan kaçakçılık cezalı
katma değer vergisi tarhiyatının vergi mahkemesince kaldırıldığı
anlaşılmıştır.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunun söz konusu bozma kararın
da; yükümlü kurum yönünden Katma Değer Vergisi Kanununun vergi sorumlu
luğunu düzenleyen 9.maddesinde yazılı koşulun gerçekleşip gerçekleşme-
diği, kuruma kütlü ve preseli pamuk satan M.Ali Sırtlan'ın uyuşmazlık
konusu dönemde kuruma yaptığı satışların ne kadarının, para karşılığı
fatura sattığını ifade eden Mizbah Lebe tarafından satılmış görünen
kütlü ve preseli pamuktan karşılandığı, M.Ali Sırtlan'ın Mizbah Lebe
dışında mal alım yaptığı kişiler nezdinde yapılacak incelemelerin sonu
cuna göre bu alımların gerçek olup olmadığı, kurumun uyuşmazlık dönemi
defter ve belgelerinin incelenmesi ile emtia giriş çıkış dengesinin
yansıtıp yansıtmadığı, M.Ali Sırtlan tarafından kuruma satılan kütlü
ve preseli pamuğun hangi kaynaktan sağlandığı ve buna ilişkin belgeler
ile kurumun bu husustaki kayıtlarının doğruluk derecesi hususlarının
da araştırılarak bu araştırma sonucuna göre bir karar verilmesi gerek-
tiği vurgulanmış, bu karara uyularak yapılan inceleme ve araştırma üze
rine oluşturulan dosyanın incelenmesinden ise, mahkemece M.Ali Sırtlan
ve yükümlü kurumun uyuşmazlık konusu 1986 yılı defter ve belgeleri ile
M.Ali Sırtlan'ın 1986 yılı Gelir Vergisi, Muhtasar, Katma Değer Vergi-
si Beyannameleri, 1985, 1986, 1987 yılları Gelir Vergisi, Gelir
(Stopaj) Vergisi, Katma Değer Vergisi tarh dosyalarının ara kararı ile
ilgili yerlerden istendiği, yükümlü kuruma ait defter ve belgelerin
yandığının mahkeme kararıyla ispatı nedeniyle incelenemediği, M.Ali
Sırtlan'a ait defter ve belgelerin ise temini mümkün olmayıp adı geçe-
ne ait 1985, 1986, 1987 yılları tarh dosyaları ile 1986 yılı beyanname
lerinin getirtilerek incelendiği anlaşılmıştır.
Vergi Usul Kanununun Mücbir Sebepler Başlıklı 13.maddesinin ikinci ben
dinde yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi doğal afetler, vergi-
lendirme ile ilgili ödevlerin yerine getirilmesine engel haller olarak
sayılmakla birlikte, bu haller vergi ödevlerinin yerine getirilmesini
tamamen ortadan kaldırır nitelikte olmayıp, yalnızca vergi ödevlerinin
yasa ile tanınan süre içerisinde yerine getirilmesi ve cezai sorumlu-
lukla ilgilidir.
Olayda ise, yükümlü şirket adına aynı dönem için kaçakçılık cezalı ge-
lir (stopaj) vergisi tarhiyatı yapıldığı ve o tarhiyatın kaldırılması
istemiyle açılan davada yükümlü şirket defter ve belgelerinin incelen-
mesi suretiyle hüküm tesis edildiğii anlaşıldığından, söz konusu dava-
ki incelemelerde ulaşılan tesbitler göz önüne alınmaksızın, yükümlü
şirketin defter ve belgelerinin yandığından bahisle tarhiyatın terki-
ninde yukarıda anılan yasa hükmü karşısında isabet görülmemiştir.
Öte yandan, mahkemece uyulduğu belirtilen Danıştay Vergi Dava Dairele-
ri Genel Kurulu kararında, yükümlü şirkete mal satan M.Ali Sırtlan'ın
Mizbah Lebe dışındaki kişilerden yaptığı mal alımlarının gerçek olup
olmadığı araştırılarak bir karar verilmesi gerektiği vurgulandığı hal-
de, bu hükmün gereğinin yerine getirilip getirilmediği konusunda her-
hangi bir bilgi ya da belge bulunmamakta olup, bu hususların araştırıl
ması ve yükümlü şirket tarafından uyuşmazlık konusu dönem gelir
(stopaj) vergisi tarhiyatının kaldırılması istemiyle açılarak mahkeme-
ce 1987/43 sayılı kararla reddedilen ve aynı gerekçelerle, Danıştay
Dördüncü Dairesince de onanan davadaki tesbitler esas alınarak yeniden
bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle tarhiyatın terkini yo
lunda verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; temyizi isteminin kabulü ile temyiz konusu mahke
me kararının bozulmasına karar verildi.
ŞT/NÇ
|