TARHİYAT ÖNCESİ UZLAŞMAYA VARILEN VERGİNİN VADE TARİHİNDEN UZLAŞMA TUTANAĞININ DÜZENLENDİĞİ TARİHE KADAR GEÇEN SÜRE İÇİN 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU'NUN 112 NCİ MADDESİ UYARINCA GECİKME FAİZİ HESAPLANMASININ YASAL OLDUĞU HK.
Temyiz Eden : ... Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf : ... Tohum İslah ve Üretim A.Ş.
Vekili : Av. Doç. Dr. ...
İstemin Özeti : 1996 yılı işlemleri incelenen davacı şirketin 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24 üncü maddesi uyarınca yurt dışındaki yabancı ortağına ödediği lisans ücretiyle ilgili olarak Aralık ayında kurumlar vergisi tevkifatı yapmaması nedeniyle önerilen tarhiyat için tarhiyat öncesi uzlaşma yoluna gidilmiş, uzlaşılan tutar üzerinden gecikme faizi tahakkuk ettirilmiştir. ... Vergi Mahkemesi ... günlü ve ... sayılı kararıyla; yapılan inceleme ile davacı şirketin l998 yılı Aralık ayında tevkifat yapmadığı, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında ise fazla ödeme nedeniyle iadesi gereken alacağı bulunduğu hususlarının saptandığı, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 112 nci maddesi uyarınca; ikmalen, re'sen ve idarece yapılan tarhiyatlarda verginin normal vade tarihinden uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar gecikme faizi hesaplandığı, ancak davacı şirketin fazladan ödediği vergi alacağı dikkate alındığında, gecikme faizi hesaplanan dönemde iade alacağı bulunan davacı şirket adına, uzlaşma nedeniyle ayrıca gecikme faizi hesaplanmasında isabet bulunmadığı gerekçesiyle tahakkukun kaldırılmasına karar vermiştir. Davalı İdare, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 112 nci maddesi uyarınca hesaplanan gecikme faizinin yasaya uygun olduğunu ileri sürmekte ve kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Tetkik Hakimi Fikret Erkan'ın Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, temyize konu mahkeme kararının bozulmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Anıl Genç'in Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fık rasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 4444 sayılı Kanun'un 7 nci maddesiyle değiştirilen "Tarhiyat Öncesi Uzlaşma" başlıklı Ek 11 inci maddesinin ikinci fıkrasına 3505 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesiyle eklenen son cümlesinde; uzlaşılan vergi miktarı üzerinden bu Kanun'un 112 nci maddesine göre gecikme faizi hesaplanacağı öngörülmüş, sözü edilen 112 nci maddenin 3 üncü fıkrasında da ikmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatlarda, uzlaşılan vergilere, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili olduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanuna göre tespit edilen gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanacağı belirtilmiştir.
Olayda, Kurumlar Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi uyarınca kesilmesi gereken kurumlar vergisinin eksik tevkif edilmesi nedeniyle inceleme elemanı tarafından önerilen tarhiyat için tarhiyat öncesi uzlaşma yoluna gidilmiş ve uzlaşma sağlanmıştır. Bu durumda sözü edilen maddelerde belirtildiği üzere verginin vade tarihinden, uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar gecikme faizi hesaplanması yasaya uygun bulunduğundan, aksi yöndeki mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, ...Vergi Mahkemesinin ... günlü ve ... sayılı kararının bozulmasına 4.4.2001 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
A Z L I K O Y U
Uyuşmazlık, aynı konuda yapılan vergi incelemesi sonucunda iadesi kabul edilmiş ve tarhedilen tutardan fazla olan ödemeleri hiç nazara alınmaması suretiyle yapılmış bir tarhiyatta tarafların uzlaşmaya vardıklarından bahisle tahakkuk ettirilmiş gecikme faizine ilişkin bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun vergi incelemelerindeki maksadı açıklayan 134 üncü maddesinin birinci fıkrasında, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunun araştırılması, tespit edilmesi ve sağlanması olduğu açıklanmıştır.
Diğer tarafıtan aynı yasanın vergi hatalarını düzeltme başlıklı bölümünde yer almış 116 ncı maddesinde vergi hatasının; vergiye müetallik hasaplarda veya vergilendirmelerde yapılan hatalar yüzünden mükellefinden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi olarak tanımı yapılmış, re'sen düzeltme başlıklı 121 inci maddesinde ise, idarece tereddüt edilmeyen açık ve mutlak hataların re'sen düzeltilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.
213 sayılı Yasaya 205 sayılı Kanunun 22 inci maddesiyle eklenmiş uzlaşma hükümleriyle ilgili ek madde 1 de, Kanun'un 116, 117 ve 118 inci maddelerinde yazılı vergi hataları ve bunun dışındaki her türlü maddi hataların bu bölümde yer alan hükümler çerçevesinde uzlaşmada da nazara alınması gerektiği vurgulanmıştır.
Yukarıda açıklanan Vergi Usul Kanunu hükümlerinin birlikte incelenmesinden; Mahkemenin, davacı kurumun aynı dönemde önceden fazla ödemiş olduğu vergi ve fon iadesi alacağı mevcut iken salt olarak uzlaşma hükümlerinden bahisle kendisinden gecikme faizi tahakkuk ettirerek istenmesi yasalara aykırı olduğu yolundaki kararının yasa ve hukukun genel ilkelerine uygun olduğu anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davalı idare temyiz isteminin reddi gerektiği oyu ile mahkeme kararının bozulması yolundaki çoğunluk kararına karşıyım.
BŞ/ŞGK