|
GAYRİSAFİ KAZANÇ FARKI TAKDİRİNE İLİŞKİN ORTALAMA KAR HADLERİ YETKİLİ
KOMİSYONU KARARININ TARH NİTELİĞİNİ KAZANMADIĞI DURUMLARDA, UYUŞMAZLI-
ĞIN TEK HAKİM TARAFINDAN DEĞİL, MAHKEME KURULUNCA ÇÖZÜMLENMESİ GEREK-
TİĞİ HK.
Ortalama kar hadleri yetkili komisyon kararının iptali istemine iliş-
kin Ankara 3.Vergi Mahkemesinin 28.11.1983 günlü ve E:1982/945,
K:1983/1748 sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun
hükümlerine göre Danıştay Başsavcılığınca kanun yararına bozulması is-
tenilmektedir.
Ortalama kar hadleri yetkili komisyon kararının iptali istemiyle açı-
lan dava sonucunda vergi mahkemesince tek hakim tarafından davanın e-
sası incelenmeksizin reddine karar verildiği ve taraflarca temyiz e-
dilmemek suretiyle kesinleştiği anlaşılmaktadır.
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahke-
melerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkındaki Kanunun 4.maddesinde, Vergi
Mahkemelerinin bir başkan ve iki üyeden oluşacağı ve aynı Kanunun 7.
maddesinde iki fıkra olarak sayılan hallerde ise bu mahkemelerin tek
hakimle karar verebilecekleri kabul edilmiştir. Yukarıda anılan kanun
hükümlerinin birlikte incelenmesinden; vergi mahkemelerinde yargı gö-
rev ve yetkisinin kurul halinde kullanılmasının kanun koyucu tarafın-
dan kural olarak benimsendiği, ancak kanunda açık olarak sayılan sı-
nırlı hallerde tek hakim tarafından karar verilmesinin kabul edildiği
anlaşılmaktadır. Buna göre de tek hakimle yargılama yapma konusunda
vergi mahkemelerinin görevlerinin yorum yoluyla genişletilmesi kanunun
açık hükümlerine ve amacına aykırı düşmektedir.
2576 sayılı kanunun 7.maddesinin 2.fıkrasında kazançları götürü usulde
tespit edilen mükelleflerin sınıf ve derecelerinin tespitine ilişkin
işlemlere karşı açılan davalar ile her türlü vergi, resim, harç ve
benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları toplamı yetmişbeşbin
lirayı geçmeyen tarhlara karşı açılan davaların Vergi Mahkemesi Hakim-
lerinden biri tarafından çözümleneceği hükme bağlanmıştır.
193 sayılı Kanunun 111.maddesinde, kısmen ve tamamen perakende satış
yapan ticaret erbabı ile imalatçıların gösterdikleri gayrısafi kazanç-
lar, Vergi Usul Kanununa göre tesbit olunan ortalama kar hadlerinin
perakende satılan imtiyanın maliyet bedeline uygulanması sonucunda
bulunacak miktarlara göre düşük bulunduğu ve düşüklük nedenleri izah
olunamadığı takdirde beyan edilen gayrisafi kazançlar yerine bu suret-
le bulunan miktarların ikmalen vergi tarhına esas tutulacağı belirtil-
miş olup, bu durumda dava konusu edilen ortalama kar hadleri yetkili
komisyonunun gayrisafi kazanç farkı tesbitine ilişkin kararı 213 sayı-
lı Vergi Usul Kanununun 20.maddesinde tanımı yapılan tarh niteliğini
henüz kazanmamış bulunmaktadır.
Bundan dolayı uyuşmazlık hakkında Ankara 3.Vergi Mahkemesince tek ha-
kim tarafından verilen karar ortada henüz bir tarh işlemi bulunmadığı
için yukarıda anılan yasa hükümleri karşısında görev dışında verilmiş
olup, uyuşmazlık hakkında vergi mahkemesince kurul halinde karar ve-
rilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle Danıştay Başsavcılığın kanun yararına temyiz iste
minin kabulü, kesinleşmiş bulunan Ankara 3.Vergi Mahkemesinin 28.11.83
gün ve 1983/1748 sayılı kararının İdari Yargılama Usulü Kanununun 51.
maddesine göre kanun yararına ve hükmün hukuki sonuçlarına etkili
olmamak koşulu ile bozulmasına karar verildi.
(MS/SE)
|