|
50 SERİ SAYILI KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ'NİN II/B BÖLÜMÜNÜN (A)
BENDİNDEKİ "YATIRIM İNDİRİMİ" İLE İLGİLİ DÜZENLEMEDE VE BUNA GÖRE YA-
PILAN VERGİLEMEDE KANUNA AYKIRILIK BULUNMAMAKTADIR. DÜZENLEYİCİ İŞLE-
MİN İPTAL EDİLMEMİŞ OLMASI BU DÜZENLEMEYE DAYALI İŞLEMLERİN İPTALİNE
ENGEL TEŞKİL ETMEYECEĞİNDEN, 3824 SAYILI KANUNUN 18.MADDESİNE GÖRE A-
LINAN FON ORANININ YÜKSELTİLMESİNE İLİŞKİN OLUP İPTAL İSTEMİ REDDEDİ-
LEN 95/6428 SAYILI BAKANLAR KURULU KARARNAMESİ EKİ KARARIN 2.MADDESİ-
NE, GÖRE DAVACI KURUM HAKKINDA 1994 YILI BEYANI ÜZERİNDEN FAZLADAN HE-
SAPLANAN FONUN KALDIRILMASI GEREKTİĞİ HK.
11.3.1995 günlü ve 22224 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 50 seri No.
lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin II-B bölümünün "% 20 oranlı Ku-
rumlar Vergisi Matrahına Dahil Olan Kurumlar Vergisinden Müstesna Ka-
zançlar" başlıklı (a) bendinde yeralan "Yatırım İndirimi" ile ilgili
düzenlemeyle, 1.2.1995 günlü ve 22189 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
95/6428 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 2 nci maddesinin iptali ve
söz konusu mevzuatla ilgili uygulama yönünden ihtirazi kayıtla verilen
1994 yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesi üzerinden tahakkuk ettirilen
kurumlar vergisi ve geçici vergi ile fon payının terkini ve tahsil e-
dilen tutarın iadesi istemine ilişkindir.
Dava, 50 seri sayılı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin II-B bö-
lümünün (a) bendinde yeralan "Yatırım İndirimi" ile ilgili düzenleme-
nin 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 39 uncu maddesine, 95/-
6428 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 2 nci maddesiyle yapılan düzen-
lemenin de kanunların geriye yürümezliği ilkesine aykırı olduğu ileri
sürülerek iptali ve söz konusu mevzuat yönünden ihtirazi kayıtla beyan
edilip bir kısmı da ödenen kurumlar vergisi,geçici vergi ve fonların
ret ve iadesi istemiyle açılmıştır,
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 3946 sayılı Kanunla de-
ğişik 25 inci maddesinde kurumlar vergisinin, bu kanuna göre tespit o-
lunan kurum kazancından % 25 oranında alınacağı, bu orana göre hesap-
lanan verginin, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı-
nın % 20 sinden az olamayacağı, bu hesaplamada iştirak kazançları ile
yatırım fonları ve ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan ka-
zançlarının dikkate alınmayacağı öngörülmüştür.50 seri sayılı Kurumlar
Vergisi Genel Tebliğinin II/B bölümünün (a) bendinde, yatırım indirimi
istisnasına tabi kazancın % 20 oranlı Kurumlar Vergisi matrahına dahil
olduğu açıklanmıştır.193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'na 3946 sayılı
Kanunla eklenen geçici 39 uncu maddede ise, 1.1.1994 tarihinden önce
yatırım teşvik belgesine bağlanmış olan yatırımlar için yapılacak har-
camalara yatırım indirimine ilişkin eski hükümlerin, bu tarihten sonra
alınan yatırım teşvik belgesine bağlı yatırım harcamalarına ise yatı-
rım indirimine ilişkin yeni hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.
Olayda davacı şirket, 1994 yılından önce aldığı yatırım teşvik
belgeleri kapsamında yatırım harcamaları yapmış, 1994 yılında ... TL.
tutarında yatırım indirimi istisnasından faydalanmış ve Kurumlar ver-
gisi beyannamesinde bu tutarı kurumlar vergisi matrahına dahil ederek
ihtirazi kayıtla beyanda bulunmuştur. Şirket, yatırım teşvik belgele-
rini 1994 yılından önce aldığından Gelir Vergisi Kanununun geçici 39
uncu maddesi uyarınca, bu yatırımlarla ilgili olarak uygulanacak oran
ve esaslar açısından anılan kanunun Ek 2 ila 6 ncı maddelerinde yera-
lan düzenlemeler çerçevesinde yatırım indiriminden yararlanacaktır.
Geçici 39 uncu madde ile kastedilen yatırım indiriminin şartları, baş-
langıcı, uygulama süresi, konusu ve nispeti açısından 1994 yılından
önceki düzenlemelere tabi olunacağıdır.
Kanun hükmünün bu düzenleniş tarzından yola çıkarak yatırım in-
dirimi miktarı üzerinden % 20 oranında asgari kurumlar vergisi alına-
mayacağını söylemek mümkün değildir. 50 seri sayılı Kurumlar Vergisi
Genel Tebliğinde bu konuda yapılan düzenleme Kurumlar Vergisi Kanunu-
nun 25 inci maddesinde yer alan hükmün tekrarlanmasından ibarettir. Bu
durumda tebliğdeki anılan düzenlemenin ve davacı şirketin 1994 yılı
kazancıyla ilgili olarak 1995 yılında verdiği beyannamede yatırım in-
dirimine tabi tutarı % 20 oranlı kurumlar vergisi matrahına dahil et-
mesi sonucu yapılan vergilemenin kanuna aykırılığından söz edilemez.
Tahakkuk eden Kurumlar Vergisi esas alınarak hesaplanan geçici vergi,
Kurumlar Vergisi Kanununun mükerrer 40 ıncı maddesine; fon payının da
% 7 lik orana isabet eden kısmı, 3824 sayılı Kanunun 18 inci maddesine
ve bu hükme dayanılarak çıkarılan 92/3900 Bakanlar Kurulu Kararı'na
uygun bulunmaktadır.
3824 sayılı Kanunun"Gelir ve Kurumlar Vergileri Üzerinden Alı-
nan Fonların Birleştirilmesine İlişkin Hükümler" başlıklı "Altıncı Bö-
lümü" nde yeralan 18 inci maddesi hükmüyle tanınan yetkiye dayanılarak
çıkarılan ve 1.2.1995 tarih ve 22189 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan
95/6428 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki Karar'la gelir ve ku-
rumlar vergisi mükellefleri ile sorumluları tarafından gelir ve kurum-
lar vergisinden ayrı olarak ödenecek fon payı nispeti % 10 olarak tes-
pit edilmiş ve kararın 2 nci maddesiyle bu oranın, 1994 takvim yılı
gelirlerine ilişkin olarak verilen beyannameler üzerinden hesaplanan
vergiler hakkında da uygulanacağı belirtilmiştir. Genel ve düzenleyici
nitelikteki bu işlemin iptali istemiyle açılan bir dava, Danıştay 10
uncu Dairesinin 4.2.1997 günlü ve ... sayılı kararıyla reddedilmiştir.
Bu karar henüz kanun yolları tüketilmek suretiyle kesinleşmiş değil-
dir. Konunun ve dava ile korunmak istenen yararın niteliği nedeniyle,
davacı şirketin söz konusu kararın 2 nci maddesinin iptaline ilişkin
istemi hakkında ayrıca karar verilmesine gerek görülmemiştir.
Ancak, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7 nci mad-
desinin 4 üncü fıkrasında, düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması
bu düzenlemeye dayalı işlemlerin iptaline engel teşkil etmeyeceği ön-
görüldüğünden, ihtirazi kayıtla beyan edilen matrah esas alınarak ta-
hakkuk ettirilen kurumlar vergisi üzerinden % 10 oranına göre hesap-
lanan fonla ilgili iddiaların incelenmesine bir engel bulunmamaktadır.
Fonlar nitelikleri itibariyle "mali yükümlülükler" kapsamında-
dır. Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin konulmasına,
değiştirilmesine veya kaldırılmasına ilişkin düzenleyici işlemlerin
yayımlandığı ve ancak bu tarihten itibaren hukuki sonuçlar doğurabile-
ceği vergi hukukunun genel ilkelerindendir. Buna göre olayda tahakkuk
eden vergi üzerinden hesaplanacak fon payını % 10'a yükselten Bakanlar
Kurulu Kararının 1.2.1995 tarihinde yürürlüğe girmesi nedeniyle bu ta-
rihten önceki dönemlere uygulanması mümkün bulunmadığından uyuşmazlık
konusu dönemde fon payının % 7 olarak uygulanması gerekmektedir.
Bu nedenle, davanın 50 seri sayılı Kurumlar Vergisi Genel Teb-
liğinin II/B bölümünün (a) bendindeki "Yatırım İndirimi" ile ilgili
düzenlemenin iptal istemi ve ihtirazi kayda konu kurumlar vergisi, ge-
çici vergi ile hesaplanan fonun % 7 oranına isabet eden kısmına iliş-
kin iddialar yönünden reddine, karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:94)
|