|
SANAYİ ÜRÜNÜ İHRAÇ EDEN KURUMLARIN, İHRACATTAN SAĞLADIKLARI DÖVİZİN
TRANSFER EDİLDİĞİ TARİHTEKİ KUR DİKKATE ALINARAK TÜRK LİRASINA ÇEV-
RİLMESİ SURETİYLE BULUNACAK MİKTARIN KURUMLAR VERGİSİNDEN İSTİSNA
EDİLECEĞİ HK.
Uyuşmazlık; yükümlü kurum tarafından 1981 takvim yılı faaliyetine iliş
kin olarak ve Kurumlar vergisi Kanununun 8/6.maddesine göre uygulana-
cak sanayi ürünü ihracat istisnası yönünden konulan ihtirazi kayıtla
verilen Kurumlar Vergisi Beyannamesi üzerine, ihtirazi kayıtla ilgili
husus dikkate alınmadan tahakkuk ettirilen kurumlar vergisini; onayan
Vergi Mahkemesi kararının bozulması isteminden ibarettir.
Kurumlar Vergisi Kanununun 2362 sayılı Kanunla değiştirilen ve uyuşmaz
lıkla ilgili 1981 takvim yılı itibariyle hüküm ifade eden 8.maddesinin
6.bendinde, sanayi ürünü ihraç eden ve yıllık ihracat tutarı 250.000
Amerikan Doları veya karşılığı yabancı paraya denk Türk Lirasını aşan
imalatçı kurumların ihracatın ilk yılı için bu ihracattan sağladıkları
hasılatın yüzde yirmisi, izleyen yıllarda bir önceki yıla göre artan
ihracat hasılatının yüzde otuzu ile bakiyesinin yüzde onbeşinin kurum
kazancından indirilmesi öngörülmüş, bir önceki yıla göre artan ihracat
hasılatının hesabında kur değişmelerinden dolayı meydana gelen artış-
ların nazara alınmıyacağı kurala bağlanmıştır.
Olayda, döviz olarak yıllık ihracat tutarı ya da bu tutar dikkate alı-
narak uygulanacak istisna oranı konusunda bir tartışmanın bulunmadığı,
uyuşmazlığın, istisnanın uygulanmasında esas alınacak Türk Lirası kar-
şılığı hasılatın fiili ihraç tarihindeki döviz kuru itibarıyle mi, yok
sa dövizin transferi tarihinde uygulanan kur tarifesi dikkate alınarak
mı hesaplanacağı hususundan kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda değinilen Yasa hükmünde, kur değişikliklerinden dolayı meyda-
na gelen artış karın nazara alınmıyacağı yolunda konulan kural tamamen
bir önceki yıla göre artan ihracat hasılatının döviz olarak hesabıyla
ilgili olup, istisnanın uygulanması sırasında gerekli olan Türk Lirası
karşılığı ihracat hasılatı kavramı yönünden bu kuraldan hareket edil-
mesine imkan bulunmamaktadır. Ayrıca döviz karşılığı hasılatın kayıt-
lara intikalinde de Türk Lirasına çevrildiği transfer tarihindeki, dö-
nem sonunda henüz tahsil edilemiyen yabancı paraların ise Vergi Usul
Kanununun 280.maddesine göre belirlenecek kur değerinin esas alınacağı
kuşkusuzdur.
Bu durum karşısında, anılan hüküm kapsamına giren ve sanayi ürünü ih-
raç eden Kurumların, ihracattan sağladıkları dövizin transfer edildiği
tarihteki ya da dönem sonundaki değerlemeye esas kur dikkate alınarak
Türk Lirasına çevrilmesi suretiyle bulunacak ve aynı zamanda kayıtlara
intikal eden hasılatın, uyuşmazlık konusu olayda tartışmasız olan % 20
oranını uygulanması suretiyle bulunacak miktarın Kurumlar Vergisinden
istisna edileceği tabiidir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüyle, Vergi Mahkemesi kara-
rının bozularak itirazı kayıtla verilen beyannameye göre fazla tahak-
kuk ettirilen ve ödenen kurumlar vergisinin terkin edilerek red ve ia-
desine karar verildi.
(RD/YÖ)
|