|
TARHİYAT, YÜKÜMLÜNÜN BELGESİZ ÜZÜM SATTIĞI İLERİ SÜRÜLEN ADİ ORTAKLI-
ĞIN İŞLEMLERİNİN İNCELENMESİ ÜZERİNE DÜZENLENEN İNCELEME RAPORUNDAKİ
TESPİTLERE DAYANDIĞINDAN, DAVA HAKKINDA BU İNCELEME RAPORU VE EKLERİ
İNCELENDİKTEN SONRA KARAR VERİLMESİ GEREKTİĞİ HK.
Tarım ürünleri ticareti ile uğraşan yükümlünün 1986 takvim yılı işlem-
lerinin incelenmesi sonucu, belgesiz ürün sattığının yükümlünün müşte-
risi Mustafa İlhan ve Ortakları Adi Ortaklığının hesaplarının incelen-
mesi sırasında ibraz edilen el defterleri ve emtia alım kartlarından
anlaşıldığından bahisle saptanan matrah farkı üzerinden, adına Haziran
1986 dönemi için kaçakçılık cezalı katma değer vergisi tarh edilmiş-
tir.
Bu tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Manisa Vergi Mahkemesi
15.10.1992 günlü ve 1992/706 sayılı kararıyla; Menemen'de tarım ürünle
ri ticaretiyle uğraşan ve 1986 yılı defter ve belgeleri incelenen adi
ortaklığın el defterine göre, yükümlünün bu ortaklığa 23.6.1986 ve
25.6.1986 tarihlerinde kuru üzüm sattığı ve bu üzümlerin alıcı şirke-
tin kayıtlarına M.Ali Başkavala tarafından düzenlenen faturalarla inti
kal ettirildiğinin saptandığı, M.Ali Başkavala söz konusu faturalarda
yazılı malı satmadığını, faturaları Erdinç İlhan'ın izahatı doğrultu-
sunda düzenlediğini ifade ettiğinden yükümlünün inceleme tutanağında
yer alan; bu miktarda malın aynı tarihlerde satılmasının mümkün olmadı
ğı yolundaki ifadesine itibar edilemeyeceği, resmi kayıtların yükümlü
adına yapılması, işlemlerin eşi tarafından yürütülmesine engel olmaya-
cağından, gayri resmi kayıtlarda eşi Mehmet Bozdağ'ın adının yer alma-
sının doğal olduğu gerekçesiyle, davayı reddetmiştir.
Yükümlünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Dokuzuncu Dairesi
29.11.1993 günlü ve 1993/4342 sayılı kararıyla; Vergi Usul Kanununun
29 ve 30.maddelerine dayanılarak tarhiyat yapılabilmesi için, bu madde
lerde belirtilen şartların gerçekleştiğinin vergi dairesince açık ve
kesin olarak ortaya konulması gerektiği, olayda yükümlünün ortaklığa
belgesiz üzüm sattığı noktasından hareketle tarhiyat yapılmış ise de,
yükümlünün eşine ait yüksek verimli üzüm bağının bulunduğunun gözardı
edildiği, yükümlünün defter ve belgeleri incelenmeksizin salt adı ge-
çen ortaklığın el defterinde yükümlünün eşinin adının bulunmasının bir
kanıtlama aracı olarak kabul edilemeyeceği, varsıyama dayalı tarhiyat-
ta isabet bulunmadığı gibi, vergi mahkemesince söz konusu defter ve
belgeler incelenmeksizin davanın reddedilmesinde de yasal isabet bulun
madığı gerekçesiyle kararı bozmuştur.
Bozma kararına uymayan Manisa Vergi Mahkemesi 3.3.1994 günlü ve
1994/92 sayılı kararıyla; dosyadaki belgelerde davacının eşine ait yük
sek verimli bağdan elde edilen üzümlerin Mustafa İlhan ve Ortakları
Adi Ortaklığına satıldığına ilişkin bir iddia bulunmadığı, dava dilek-
çesindeki açıklamadan da adi ortalığa satıldığı inceleme raporuyla sap
tanan üzümün davacının eşine ait yüksek verimli bağdan elde edildiği
anlamının çıkarılamadığı, Mahkemelerinin E:1993/511 sayılı dosyasına
davacı tarafından ibraz edilen bilirkişi raporuna göre, söz konusu bağ
dan elde edilebilecek üzüm miktarı 18.900 kilogram olduğundan davacı-
nın sattığı 148.665 kilogram üzümün bu bağdan elde edildiğinin düşünü-
lemeyeceği, 1986 yılı defter ve belgelerinde inceleme elemanınca dikka
te alınmayan herhangi bir hususun bulunduğu ileri sürülmediğinden, mah
kemece defter ve belgelerin incelenmesine gerek duyulmadığı, Danıştay
Üçüncü Dairesinin yükümlünün 1986 yılı gelir (stopaj) vergisiyle ilgi-
li K:1993/588 sayılı kararının da aynı doğrultuda olduğu gerekçesiyle,
davanın reddi yolundaki ilk kararda direnmiştir.
Tarhiyatın dayandığı inceleme raporunda; yükümlünün belgesiz üzüm sat-
tığı ileri sürülen Mustafa İlhan ve Ortakları Adi Ortaklığının hesapla
rının incelenmesi sonucu düzenlenen inceleme raporunda, adi ortaklığın
tuttuğu el defteri ve emtia alım kartlarından, belgesiz üzüm satın alı
nan tacirler arasında yükümlünün eşi Mehmet Bozdağ'ın adının da yer al
dığı ve bu alımların M.Ali Başkavala'dan sağlanan faturalarla belgelen
dirildiğinin saptandığı belirtilerek, yükümlü adına kaçakçılık cezalı
katma değer vergisi tarhiyatı önerilmiştir.
Tarhiyat, Mustafa İlhan ve Ortakları Adi Ortaklığın işlemlerinin ince-
lenmesi sırasında yapılan tespitlere dayanmakta olup, temyiz dilekçe-
sinde; Adi Ortaklık tarafından inceleme sırasında ibraz edilen el def-
terinde yükümlünün ve eşinin ismi yer almadığı halde, ismi el defterle
rinde yazılı bazı kişileri korumak amacıyla, bu kişilerden belgesiz
alınmış üzümün sonradan düzenlenen emtia alım kartlarında Menemen dı-
şındaki tacirlerden ve kendisinden satın alınmış gibi gösterildiği,
eşi tarafından 1985 yılında bu şirkete üzüm satılması nedeniyle alınan
çekin karşılıksız çıkması sonucu açılan davalar nedeniyle şirketin or-
takları ile aralarından husumet bulunduğundan, 1986 yılında bu şirkete
üzüm satmalarının düşünülemeyeceği ileri sürülmüştür.
bu durumda, davacı iddialarının gerçeğe uygun olup olmadığının saptana
bilmesi için mahkemece gerekli görülecek belgelerle birlikte Mustafa
İlhan ve Ortakları Adi Ortaklığı hakkında düzenlenen vergi inceleme ra
poru ve eklerinin incelenerek değerlendirilmesi gerektiğinden, bu ince
leme yapılmadan verilen direnme kararı hukuka uygun görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, yükümlünün temyiz isteminin kabulü ile Manisa
Vergi Mahkemesinin 1994/92 sayılı direnme kararının bozulmasına karar
verildi.
ŞT/ES
(DAN-DER; SAYI:91)
|