|
İŞLETMENİN KENDİ ÖZ KAYNAKLARINDAN YAPILMAYAN PERSONEL HARCAMALARININ
SAFİ KAZANCIN TESBİTİNDE GİDER OLARAK DİKKATE ALINAMIYACAĞI HK.
Davacı Belediyeye ait tanzim satış işletmesinin 1987 takvim yılı kurum
lar vergisi beyannamesini kanuni süresinde vermemesi nedeniyle adına
takdir komisyonu kararına dayanılarak bilanço ve kar-zarar cetvelinde
belirlenen 92.832.360.-liranın dönem matrahı olarak re'sen takdiri so-
nucunda salınan kurumlar vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasına karşı
açılan davayı; Mahkemelerine ibraz edilen işletmeye ait personel, ay-
dınlaşta, nakliye giderlerine ilişkin belgelerin incelenmesinde, kurum
safi kazancının tesbitinde indirilmesi gereken ve bilançosunda yer al-
mayan personel giderlerinin 57.627.501.-lira olduğu, bu giderlerin dik
kate alınması suretiyle kurumlar vergisi matrahının 35.204.859.-lira
olarak kabulünün vergide adaleti sağlamak amacıyla uygun görüldüğü, di
ğer taraftan, Tanzim Satış Müdürlüklerinin 1580 sayılı Kanun uyarınca
hakla ucuz ihtiyaç maddeleri sağlayan ve kar amacı taşımayan kuruluş-
lar olması karşısında kesilen kaçakçılık cezasının kusur cezasına çev-
rilmesi gerektiği gerekçesiyle kısmen kabul ederek tarhiyatı
35.204.859.-lira matraha göre tadilen tasdik eden kesilen kaçakçılık
cezasını kusur cezasına dönüştüren Vergi Mahkemesi kararının bozulması
istemleridir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13.maddesinin 2362 sayılı Kanun
un 9.maddesiyle değişik 2.fıkrasında, safi kurum kazancının tesbitinde
Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkında hükümlerin uygulanacağı
öngörülmüş olup, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40.maddesinde, ti-
cari kazancın tesbitinde hasılattan indirilmesi kabul edilen gider
nev'ilerinden ilki kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılan ge-
nel giderlerdir. Personele yapılan ücret ödemeleri, nakliye kira ve
aydınlatma giderlerini anılan Kanun maddesi kapsamında genel gider ol-
duğu açıktır. Ancak bu giderlerin hasılattan düşülmesi için yapılan gi
derle kazancın elde edilesi ve idamesi arasında doğrudan ve açık illi-
yet ilişkisinin bulunması gerekir. Bu giderlerle işletme arasında illi
yet bağının bulunması her şeydön önce bu giderlerin işletmenin varlı-
ğından yapılmış olmasını gerektirmektedir.
Olayda; Belediyenin kadrolu işçi veya memurlarının bir kısmının Tanzim
Satış Müdürlüğünde görevlendirildiği, bunların ücret, maaş, tazminat
gibi her türlü özlük haklarının Belediye Bütçesinden karşılandığı, bi-
na ve tesislerinin Belediye ayniyatına dahil olduğu, işletmenin varlı-
ğından karşılanmadığı anlaşılmış olup, esasen bu husus taraflar ara-
sında çekişmeye konu edilmemiştir.
Bu durumda, iktisadi işletmenin varlığından karşılanmayan genel gider-
lerle işletme arasında yukarıda anılan Kanun maddesinde aranılan anlam
da doğrudan ve açık bir illiyet bağınan söz edilemiyeceğinden ücret gi
derinin bu niteliği gözardı edilerek 57.627.501.- liranın matrahtan dü
şülmesinin kabulü yolunda verilen Mahkeme kararında hukuka uygunluk
görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davalı Vergi Dairesi Müdürlüğü temyiz isteminin
kısmen kabulüne, Kocaeli 1.Vergi Mahkemesinin 20.2.1991 gün ve
1991/78 sayılı kararının vergi aslına ilişkin hüküm fıkrasının bozul-
masına, cezaya ilişkin Mahkeme kararı yerinde bulunduğundan, bu husu-
sa yönelik taraflar temyiz istemlerinin reddine karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:88)
CP/SE
|