|
AKARYAKIT SATIŞ İSTASYONU SAHASININ KAPLAMASINDA KULLANILAN ASVALTIN
DOĞRUDAN GİDER YAZILABİLECEĞİ, AMORTİSMAN AYRILMASINA GEREK BULUNMA-
DIĞI HK.
Akaryakıt alım satımıyla uğraşan davacının 1994 yılı işlemlerinin in-
celenmesi sonucu bir kısım satış hasılatının kayıt dışı bırakıldığı,
asfalt bedelinin aktifleştirilmeden doğrudan gider yazıldığı, senetli
bir alacak bulunmadığı halde reeskont faiz gideri kaydedildiği ileri
sürülerek belirlenen matrah farkı üzerinden re'sen gelir vergisi sa-
lınmış, fon hesaplanmış, bu vergilere ve geçici vergiye bağlı olarak
kaçakçılık cezaları ve özel usulsüzlük cezası kesilmiştir. ... Vergi
Mahkemesi, ... günlü ve ... sayılı kararıyla; davacının 1994/Ekim
dönemine ilişkin olarak ibraz ettiği satış faturalarının yevmiye def-
terlerindeki hasılat toplamlarından farklı olduğu ve bu tutarın beyan
dışı bırakıldığı, bunun nedeni olarak da, davacı tarafından bir kısım
alımlar için fatura alınamamasının gösterildiği, inceleme elemanınca
beyan dışı bırakılan hasılattan belgesiz akaryakıt alışının maliyeti
düşülerek belirlenen matrah farkının yasal bulunduğu, davacının benzin
satış istasyonunun sahasının kaplamasında kullanılmak üzere satın al-
dığı asfaltın bedelinin tamamının gider kaydedilemeyeceği, bedelin ak-
tifleştirilerek amortisman ayırmak suretiyle gider kaydedileceği, re-
eskont faiz gideri olarak ayrılıp sonuç hesaplalarına yansıtılan mik-
tarla ilgili olarak senetli bir alacağın mevcut olmadığının hatırla-
tılması üzerine davacının bu giderin bankalara olan borçtan kaynakla-
nan faiz gideri olduğunu ifade ettiği,ancak davacının incelemeye ib-
raz ettiği defterlerde bankalardan borç alındığına ilişkin herhangi
bir kaydın bulunmadığı, bu matrah farkının da isabetli görüldüğü mat-
rah farkı defter ve belgelerden belirlendiğinden vergi aslı ve fon
payı üzerinden kesilen kaçakçılık cezasının kusur cezasına çevrilmesi-
ne, bir vergilendirme dönemi için ikmalen veya re'sen vergi tarhı ha-
linde, bu vergi tutarı üzerinden takip eden vergi dönemi için, geçici
vergi hesaplanması mümkün bulunmadığından, vergi ziyaına yol açıldı-
ğından söz edilerek geçici vergi hesaplanmasının da söz konusu olama-
yacağı,bu nedenle geçici vergi üzerinden kesilen kaçakçılık cezasının
kaldırılması gerektiği gerekçesiyle vergi aslına ve fon payına ilişkin
davanın reddine kaçakçılık cezasının kusur cezasına çevrilmesine, ge-
çici vergiye bağlı kaçakçılık cezasının kaldırılmasına karar vermiş-
tir. Davalı İdare, kaçakçılık cezasının kesilmesini gerektiren objek-
tif unsurların olayda gerçekleştiğini, davacı ise, faturasız alım ve
satımlarının bulunmadığını,yevmiye defterine kaydedilen hasılatın daha
yüksek olduğu ve bu miktarın beyan edildiğini, asfalt gideri için a-
mortisman ayrılmasının zorunlu olmadığını,bankalardan alınan kredile-
rin faizlerinin gider yazılabileceğini ileri sürmekte, kararın bozul-
masını istemektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesinde işletmede
bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya ve kıymetten düş-
meye maruz bulunan gayrimenkullerle 269 uncu madde gereğince gayrimen-
kul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edavat, mefruşat ,de-
mirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit e-
dilen değerinin bu kanun hükmelerine göre yok edilmesinin amortisman
mevzuunu oluşturduğu öngörülmüştür. Buna göre bu iktisadi kıymet için
amortisman ayrılabilmesi, iktisadi kıymetin envantere dahil olması,
iktisadi kıymetin bir yıldan fazla kullanılması ve yıpranmaya, aşın-
maya veya kıymetten düşmeye maruz bulunmasına bağlıdır.
Öte yandan 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü mad-
desinde safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu'nun ti-
cari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı,193 sayılı Gelir Ver-
gisi Kanununun 40 ıncı maddesinin 1 inci fıkrasında ise, ticari kazan-
cın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin
safi kazancın tesbitinde indirileceği hükme bağlanmıştır.
Davacı, Makimsan Asfalt Taahhüt İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim
Şirketinden asfalt satın almış ve bu asfaltı akaryakıt satış istasyonu
sahasının kaplanmasında kullanmıştır. İnceleme elemanı asfalt harcama-
sının doğrudan gider kaydını eleştirmiş, bu giderin amortismana tabi
giderlerden olduğu ve Vergi Usul kanununun 315 inci maddesi uyarınca
ilk yıl için % 25 oranında amortisman ayrılabileceğinin kabulüyle mat-
rah farkını tespit etmiştir. Söz konusu asfalt giderinin 193 sayılı
Gelir Vergisi Kanunu'nun 40/1 inci maddesine göre ticari kazancın elde
edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel gider olarak kabulü
ile kayıtlara bu suretle intikal ettirilmesine bir engel bulunmamakta-
dır. Zira asfalt gideri niteliği itibariyle amortisman ayrılmasını ge-
rektirecek iktisadi kıymet özelliği taşımamaktadır. Bu itibarla mahke-
menin bu matrah farkına ilişkin kararında isabet görülmemiştir.
3824 sayılı Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılması Hak-
kında Kanun'un "Gelir ve Kurumlar Vergileri Üzerinden Alınan Fonla-
rın Birleştirilmesine İlişkin Hükümler" başlıklı 18 inci maddesinin 1
inci fıkrasında 5 bent halinde gösterilen gerçek kişi ve kurumların
gelir veya kurumlar vergilerinin % 10'u oranında ayrıca fon payı öde-
yecekleri, 19 uncu maddenin 2 nci fıkrasında yıllık, münferit ve özel
beyanname veren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, beyanna-
melerinde hesaplayacakları fon payının ilgili gelir veya kurumlar ver-
gilerinin ödeme süreleri içinde ödeneceği öngörülmüştür.
Bu durumda yükümlülerin beyannamelerinde hesapladıkları vergi
üzerinden fon payı ödemeleri gerektiğinden, ikmalen ve re'sen yapıla-
cak tarhiyatlarda ayrıca fon hesaplanmasına olanak yoktur. Re'sen sa-
lınan gelir vergisi üzerinden hesaplanan fonlar ile bu fonlar üzerin-
den kesilen kaçakçılık cezasının kaldırılması istemini reddeden mahke-
me kararı yasal bulunmamıştır.
Davacının, temyiz dilekçesinde akaryakıt hasılatı ve reoskont
faizine ve kusur cezasına ilişkin olarak ileri sürdüğü iddialarla
Vergi Dairesi Müdürlüğü'nün temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü hususlar
bozulması istenilen kararın dayandığı gerekçeler karşısında yerinde ve
kararın bozulmasını sağlayacak durumda görülmemiştir.
Bu nedenle, davacı temyiz isteminin kısmen kabulüyle, ... Vergi
Mahkemesinin ... günlü ve ... sayılı kararının asfalt gideri, fon payı
ve bunun üzerinden kesilen cezaya ilişkin hüküm fıkrasının bozulması-
na,tarafların diğer temyiz iddialarının reddine karar verildi.
(YK/ES)
|