|
ÖZELLEŞTİRME KAPSAMINDA BULUNAN YÜKÜMLÜ KURUM ADINA ÖDEME EMRİ DÜZEN-
LENMESİNDE, 4046 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 15.MADDESİ HÜKMÜNE AYKIRILIK
GÖRÜLMEDİĞİ HK.
Tarhiyat öncesi uzlaşmaya varılan 1990 yılının Ocak, Şubat ve Mart
dönemlerine ilişkin katma değer vergileri ile uzlaşılan vergiler ü-
zerinden hesaplanan gecikme faizlerinin tahsili amacıyla yükümlü şir-
ket adına ödeme emri düzenlenmiştir. Adana 2. Vergi Mahkemesi 4.7.1995
gün ve 1995/800 sayılı kararıyla; ... günlü Resmi Gazete'de yayımlana-
rak yürürlüğe giren 4046 sayılı Kanunun geçici 15. maddesinde, bu Ka-
nunun yürürlüğe girdiği tarihte özelleştirme kapsamında bulunan kuru-
luşlar ile bundan sonra özelleştirme kapsamına alınacak kuruluşların
taşınır ve taşınmaz her türlü mal, hak ve alacaklarının, bu kuruluşlar
özelleştirme kapsamında kaldığı sürece haczedilemeyeceği, konulmuş o-
lan hacizlerin kalkacağı ve takiplerin düşeceği hükme bağlanmış olup,
olayda Bakanlar Kurulunun 30.12.1987 tarihli Resmi Gazete'de yayımla-
nan 87/12184 sayılı kararı ile Sümerbank'ın özelleştirme kapsamına a-
lındığı, yükümlü şirketin ise ... sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı
uyarınca her türlü hak ve borçları ile Sümerbank'a devredildiği anla-
şıldığından, özelleştirme kapsamında bulunan yükümlü şirket hakkında
yapılan takibat 4046 sayılı Kanunun geçici 15. maddesi hükmü uyarınca
düşeceği cihetle kamu alacağının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme em-
rinde yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle ödeme emri iptal edilmiş-
tir. Vergi dairesi müdürlüğünce, tarhiyat öncesi uzlaşılan katma değer
vergileri ile uzlaşılan vergiler üzerinden hesaplanan gecikme faizle-
rinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin yasal olduğu ileri sü-
rülerek mahkeme kararının bozulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, tarhiyat öncesi uzlaşmaya varılan 1990 yılının O-
cak, Şubat ve Mart dönemlerine ilişkin katma değer vergileri ile uzla-
şılan vergiler üzerinden hesaplanan gecikme faizlerinin tahsili ama-
cıyla düzenlenen ödeme emrinden doğmuştur.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Tarhiyat Öncesi Uzlaşma" baş-
lıklı ek 11. maddesinin 2. fıkrasında, tarhiyattan önce uzlaşmaya va-
rılması halinde tutanakla tespit edilen bu husus hakkında dava açıla-
mayacağı ve hiçbir mercie şikayette bulunulamayacağı, uzlaşılan vergi
miktarı üzerinden, bu Kanunun 112. maddesine göre gecikme faizi hesap-
lanacağı öngörülmüştür. Buna göre tarhiyat öncesi uzlaşmaya varılan
vergi ve cezalara karşı dava açılamayacağı yasanın açık hükmü gereği-
dir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun
55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde
borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir
ödeme emri ile tebliğ olunacağı, aynı kanunun "Ödeme Emrine İtiraz"
başlıklı 58. maddesinde ise, kendisine ödeme emri tebliğ olunan şah-
sın, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına
uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde alacaklı
tahsil dairesine ait itiraz işlerine bakan vergi itiraz komisyonu
(vergi mahkemesi) nezdinde itirazda bulunulabileceği belirtilmiştir.
Bu maddelere göre, kamu alacağının vadesinde ödenmemesi üzerine düzen-
lenen ödeme emrine karşı, "böyle bir borcun olmadığı" veya "kısmen ö-
dendiği" veya "zamanaşımına uğradığı" iddialarıyla sınırlı olmak üzere
dava açılabileceği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, 1990 yılı işlemleri incelenen yükümlü
şirket adına ilgili dönemler için salınacak kaçakçılık cezalı katma
değer vergileri hakkında tarhiyat öncesi uzlaşmaya varıldığı, uzlaşı-
lan vergi ile gecikme faizlerinin vadesinde ödenmemesi üzerine ödeme
emri düzenlendiği, vergi mahkemesince, ... sayılı Resmi Gazete'de ya-
yımlanarak yürürlüğe giren 4046 sayılı Kanunun geçici 15. maddesi hük-
mü uyarınca, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce özelleştirme
kapsamında bulunan Sümerbank'a devrolunan yükümlü şirket hakkında ta-
kibat yapılamayacağı gerekçesiyle ödeme emrinin iptaline karar veril-
diği anlaşılmaktadır.
27.11.1994 gün ve 22124 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yü-
rürlüğe giren 4046 sayılı Kanunun geçici 15. maddesinde, bu kanunun
yürürlüğe girdiği tarihte özelleştirme kapsamında bulunan kuruluşlar
ile bundan sonra özelleştirme kapsamına alınacak kuruluşların taşınır
ve taşınmaz her türlü mal, hak ve alacaklarının, bu kuruluşlar özel-
leştirme kapsamında kaldığı sürece haczedilemeyeceği, konulmuş olan
hacizlerin kalkacağı ve takiplerin düşeceği, bu kuruluşların doğmuş
veya doğacak borçlarından dolayı uygulanacak faiz oranının, TC.Merkez
Bankası'nca belirlenen (vade tarihindeki) reeskont faiz oranlarını ge-
çemeyeceği hükme bağlanmıştır. Bu madde hükmünden, özelleştirme kapsa-
mında bulunan kuruluşların taşınır ve taşınmaz her türlü mal, hak ve
alacaklarının söz konusu kuruluşlar özelleştirme kapsamında kaldığı
sürece haczedilemeyeceği, konulmuş olan hacizlerin kalkacağı ve takip-
lerin düşeceği anlaşılmakta olup, maddede özelleştirme kapsamında bu-
lunan kuruluşlara ait kesinleşmiş vergi borçlarından dolayı ödeme emri
düzenlenemeyeceği yolunda bir hükme yer verilmemiştir.
Bu durumda, vergi mahkemesince tarhiyat öncesi uzlaşılan katma
değer vergileri ile gecikme faizlerinin vadesinde ödenmemesi nedeniyle
tahsili amacıyla yükümlü şirket adına düzenlenen ödeme emrinin onanma-
sı gerekirken yazılı gerekçeyle iptali yolunda verilen kararda yasal
isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüyle Adana 2. Vergi
Mahkemesinin ... sayılı kararının bozulmasına karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:94)
|