|
ALICI İFADELERİNE DAYANILARAK EMTİA SATIŞI KARŞILIĞI FATURA DÜZENLEMEDİĞİ TESPİT EDİLEN YÜKÜMLÜ ADINA RESEN SALINAN GELİR VERGİSİNE YÖNELİK DAVANIN KABULÜ YOLUNDAKİ ISRAR KARARINDA HUKUKA UYARLIK GÖRÜLMEDİĞİ HK.
Temyiz Eden : Arhavi Malmüdürlüğü - ARTVİN
Karşı Taraf : ...
İstemin Özeti : Sümerbank satış mağazası işleten yükümlünün emtia satışı karşılığı fatura düzenlemediği ve özel gider indiriminden yararlanmaları için bazı kişilere komisyon karşılığı belge düzenlediği tespit edilerek adına 1995 yılı için re'sen kaçakçılık cezalı gelir vergisi salınmış, fon payı hesaplanmış, aslı aranmayan geçici vergi üzerinden kaçakçılık cezası ve özel usulsüzlük cezası kesilmiştir.
Erzurum Vergi Mahkemesi 4.3.1999 günlü ve E:1998/266, K:1999/37 sayılı kararıyla; ifadelerine başvurulan çay fabrikası çalışanlarının davacıdan satın aldıkları emtia tutarları hakkında kesin rakam belirtmediklerinin anlaşıldığı, somut tespit yapılmadan, ifade tutanaklarında beyan edilen tutarların ortalaması alınarak matrah farkı bulunmasında kanuna uygunluk görülmediği, öte yandan davacının çay fabrikası çalışanlarına fatura ve fiş temini suretiyle %1 komisyon geliri elde ettiği yolunda da somut bir saptama yapılmadan, hazine yararı göz önüne alınarak ve davacının menfaat temininin ağırlık kazandığı kanaati ile bulunan matrah farkında kanuna uygunluk görülmediği gerekçesiyle cezalı tarhiyatı kaldırmıştır.
Malmüdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi 28.6.2001 günlü ve E:1999/2800, K:2001/2632 sayılı kararıyla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddiaların, mahkeme kararının tarhiyatın komisyon karşılığı belge temin edilmesi nedeniyle bulunan matrah farkına ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmediği, 1995 yılı harcamaları ile ilgili özel gider indirimine ilişkin bildirimlerinde Sümerbank'ın muhtelif satış mağazasına ait çok sayıda belge bulunması nedeniyle 1996 yılında ifadelerine başvurulan ... Çaykur Çay Fabrikasının 17 çalışanının, davacıdan muhtelif eşya satın aldıkları ve bu işlem nedeniyle daha sonra fatura düzenleyeceği belirtilerek fatura verilmediğini beyan etmeleri karşısında, davacının anılan şahıslara satış yaptığı açık olduğundan kararın, tarhiyatın fatura düzenlenmeden yapılan söz konusu emtia satışları nedeniyle bulunan matrah farkı üzerinden uygulanan kısmının kaldırılması yolundaki hüküm fıkrasında hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle temyiz istemini, tarhiyatın, birkısım emtia satış hasılatının kayıt ve beyan dışı bırakılması nedeniyle bulunan matrah farkına ilişkin kısmı yönünden kabul ederek mahkeme kararını bozmuş, diğer hüküm fıkrasına yönelik temyiz istemini reddetmiştir.
Bozma kararına uymayan Erzurum Vergi Mahkemesi 3.10.2001 günlü ve E:2001/584, K:2001/625 sayılı kararıyla ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçeye ek olarak, uyuşmazlık konusu tarhiyata dayanak alınan 1996 tarihli ifade tutanaklarının incelenmesinden ifadelerine başvurulan şahısların davacıdan ne kadar mal aldıklarının kesin olarak tespit edilmediği, genellikle "yaklaşık" ve "tahminen" gibi kesin olmayan ifadeler kullanılarak beyanda bulunulduğu, ayrıca dava konusu tarhiyatın dayanağını oluşturan vergi inceleme raporunu düzenleyen vergi denetmeninin 1998 yılında ifadesine başvurduğu şahıslardan birkısmının ise, önceki beyanlarının aksine faturaların verildiği yönünde ifadeleri bulunduğunun anlaşıldığı, davalı idarece somut ve yeterli bir tespit yapılmaksızın, kesin tutarlar içermeyen müşteri beyanları dikkate alınarak, birkısım emtia satış hasılatının kayıt ve beyan dışı bırakıldığından bahisle bulunan fark üzerinden davacı adına yapılan cezalı tarhiyatın hukuka uygun bulunmadığı gerekçesiyle kararında direnmiştir.
Direnme kararı malmüdürlüğü tarafından temyiz edilmiş ve vergi inceleme raporuna dayanılarak yapılan tarhiyatın yerinde olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Özlem ERDEM KARAHANOĞULLARI'nın Düşüncesi : Dosyanın incelenmesinden ifadelerine başvurulan kişilerin, davacıdan satın aldıkları emtia tutarı hakkında kesin rakam belirtmedikleri görülmüş olup ifade tutanaklarında beyan edilen "yaklaşık" ve "tahminen" gibi kesin olmayan tutarların ortalaması alınarak matrah farkı bulunmasında hukuka uygunluk bulunmadığından, malmüdürlüğü temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi ısrar kararının onanması gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı Sefer YILDIRIM'ın Düşüncesi : Davacının 1995 takvim yılına ilişkin defter ve belgelerinin incelenmesi sonucu belirlenen matrah farkı üzerinden yapılan cezalı tarhiyata karşı açılan davayı kabul eden mahkeme kararının Danıştay Üçüncü Dairesince kısmen bozulması üzerine verilen ısrar kararının bozulması istemine ilişkindir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar,2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen ısrar kararının dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında,anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi ısrar kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Sümerbank satış mağazası işleten yükümlü adına 1995 yılı için uygulanan tarhiyatın, bir kısım emtia satış hasılatının kayıt ve beyan dışı bırakılması nedeniyle bulunan matrah farkına ilişkin kısmının kaldırılması yolundaki vergi mahkemesi ısrar hükmü malmüdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir.
Davacının, Arhavi Çaykur Çay Fabrikasının 17 çalışanına 1995 yılı içinde muhtelif eşya sattığı ve bu satışlar nedeniyle daha sonra düzenleyeceğini belirterek fatura vermediği alıcı ifadelerine dayanılarak saptanmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B) fıkrasında, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, bunun yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesinin ispatlama vasıtası olarak kullanılamayacağı kurala bağlanmıştır.
Madde hükmünün değerlendirilmesinden, vergilendirme işlemi yapılırken, kanuna uygun olarak biçimlendirilen muamelelerin bu biçimselliğinin ötesine geçilerek, muamelenin tarafları arasında oluşan maddi ve hukuki ilişkinin gerçek mahiyetinin araştırılması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır. Kanun gerçek mahiyetin ortaya çıkarılmasında yemin hariç her türlü delile izin vermiştir. Olayda vergiyi doğuran olayla ilişkisi açık bulunan, yükümlü ile aralarında husumet bulunduğu da tespit edilemeyen alıcıların ifadeleri maddi delil niteliğindedir. Çaykur Çay Fabrikası çalışanlarının tutanakla tespit edilen ifadeleri, daha sonra düzenleneceğinden bahisle; davacıdan satın alınan muhtelif eşya karşılığında fatura düzenlenmediğini göstermektedir.
Bu durumda, alıcı ifadeleri esas alınarak bulunan matrah farkı üzerinden salınan vergi ve cezaların kaldırılmasına ilişkin ısrar hükmünde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu nedenle, temyiz isteminin kabulü ile, Erzurum Vergi Mahkemesinin 3.10.2001 günlü ve E:2001/584, K:2001/625 sayılı ısrar kararının bozulmasına, yeniden verilecek kararda karşılanacağından yargılama giderleri yönünden hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına, 15.3.2002 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
X - K A R Ş I O Y
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, ısrar kararının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle karara katılmıyoruz.
YÖ/ÖEK
|