|
VERGİ VE CEZA İHBARNAMESİNİN TEBLİĞİNDEN BAŞLAYAN DAVA AÇMA SÜRESİ
İÇİNDE VERGİ HATASI BULUNDUĞU İDDİASIYLA VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE
YAPILAN BAŞVURU, DAVA AÇMA SÜRESİNİ DURDURACAĞI HK.
Uyuşmazlık; Yarı payla maliki bulunduğu taşınmazın satılmasına karşın,
gayrimenkul sermaye iradını beyan etmeyen yükümlü adına bu yıl için
resen takdir yoluyla salınan gelir vergisi, mali denge vergisi ve ke-
silen kaçakçılık cezasına karşı elde ettiği herhangi bir kira geliri
bulunmadığı iddialarıyla düzeltme isteyen ve bu istemin reddi yolunda-
ki Vergi Dairesi Müdürlüğü yazısının tebliği üzerine açılan davayı sü-
re aşımı nedeniyle reddeden ... Vergi Mahkemesi kararının bozulması
isteminden ibarettir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2686 sayılı Kanunun 23.maddesiyle de-
ğişmeden önceki 123.maddesinde, itiraz süresi içinde düzeltme istemin-
de bulunanların, bu isteklerinin reddolunması halinde düzeltme talebi-
nin, itiraz yerine geçmesi kabul edilmiş, 124.maddesinde de itiraz sü-
resi geçtikten sonra düzeltme isteyenlerin, isteklerinin reddi üzerine
şikayet yoluyla Maliye Bakanlığına başvurabilecekleri öngörülmüşken,
2576 sayılı Yasa ile Vergi Mahkemelerinin göreve başladıkları tarihten
sonra görevleri sona eren İtiraz Komisyonları ile Temyiz Komisyonunda
uygulanacak yargılama usullerine ilişkin kurallar yerine aynı tarih
itibariyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerinin uygu-
lanması söz konusu olduğundan değiştirilmesi gerekmiştir.
Bu amaçla yasa yapıcı, 2686 sayılı Kanunun, Vergi Mahkemelerinin göre-
ve başladığı tarihte yürürlüğe girmesini öngördüğü 23.maddesiyle, iti-
raz süresi içinde düzeltme yoluna başvurulmasını düzenleyen Vergi Usul
Kanununun 123.maddesinin dördüncü ve beşinci fıkralarını madde metnin-
den çıkarmış ve hem aynı maddeyi hem de 124.maddeyi yeniden düzenle-
miştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 11.maddesinin ilk fıkrasın
da, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kal-
dırılması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makam-
dan, üst makam yoksa aynı makamdan, idari dava açma süresi içinde is-
tenebileceği, bu müracaatın, işlemeye başlamış olan idari dava açma
süresini durduracağı kabul edilmiştir.
Maddenin dördüncü fıkrasında, bu kuralın vergi uyuşmazlıklarında uygu-
lanmasının, vergi hatalarının düzeltilmesi istemleri ile ilgili olarak
uygulanabileceği, ayrıca belirtilmiştir.
Bu düzenlemeler, Vergi Usul Kanununun 123.maddesinin 2686 sayılı Yasa
ile değişmeden önceki metninde yer alan dördüncü ve beşinci fıkrala-
rın, aynı maddede muhafaza edilmesine gerek kalmadığını göstermekte-
dir.
Vergi Usul Kanununun 20.maddesinde vergi tarhının idari işlem olduğu
ifade edildiğinden, bu işlemin yükümlülere duyurulmasına yarayan ihbar
namelerin tebliği üzerine doğrudan doğruya Vergi Mahkemelerine dava
açılabileceği gibi istendiğinde yükümlüler tarafından vergi hataları-
nın düzeltmesi dileğiyle işlemi yapan Vergi Dairesi Müdürlüğüne de baş
vurulabilecektir. Bu başvuru, dava açma süresi içinde yapılmışsa, iş-
lemeye başlayan dava açma süresini durduracaktır.
Vergi hatalarının genel olarak, vergiye ilişkin hesaplarda veya vergi-
lendirmede yapılan hatalar nedeniyle haksız yere fazla veya eksik ver-
gi alınması veya istenmesi olduğu Vergi Usul Kanununun 116.maddesinde
belirtilmiş ve izleyen maddelerde hesap, hatalarıyla vergilendirme ha-
taları tanımlanmaya çalışılmışsa da da vergilendirme işleminde yüküm-
lüye göre, yapıldığı varsayılan bu tür bir hatanın varlığı ancak, Ver-
gi Dairesi Müdürlüğü veya açılan dava üzerine mahkemelerde saptanabi-
leceğinden, Vergi Mahkemesinde dava açma süresi içinde hata yapıldığı
inancıyla idareye başvuran yükümlülerin, isteklerinin reddedilmiş sa-
yılması halinde açacakları davalarda, vergilendirme işleminin incelen-
mesi gerekmektedir. Bu nedenle, Mahkemelerce, idareye dava açma süresi
içinde yapılan müracaatın konusunun vergilendirme hatası oluşturup,
oluşturmadığı araştırılamayacağı gibi 2577 sayılı Yasanın 11.maddesiy-
le bu tür başvuruların dava açma süresini durduracağı kesin olarak ön-
görüldüğünden, başvurunun konusunun sürenin durmasını etkilemesi de
söz konusu değildir.
Yarı payda maliki bulunduğu ve 1.3.1978 tarihinde sattığı taşınmazın,
yıl başından satış gününe değin kiraya verilmediğini ileri sürerek,
1978 yılının ilk iki ayında elde ettiği gayrimenkul sermaye iradını
beyan etmediği neden gösterilerek adına uygulanan tarhiyata ait ihbar-
namelerin tebliği üzerine Vergi Dairesi Müdürlüğüne dava açma süresi
içinde hatanın düzeltilmesi istemiyle başvuran yükümlünün bu müracaa-
tı, dava açma süresini 2577 sayılı Yasanın 11.maddesinin ilk fıkrası
uyarınca durdurmuştur.
Vergi Dairesi Müdürlüğünün isteminin reddine ilişkin yazısının tebliğ
tarihinden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam eden dava açma süre-
sinin, 16.2.1984 gününde sona erdiği, davanın ise bir gün sonra açıl-
dığı ara kararı uyarınca gönderilen ihbarname tebliğ alındısının ince-
lenmesinden anlaşılmıştır.
Düzeltme istemine ilişkin dilekçenin verildiği tarihe kadar işleyen
sürenin, düzeltme isteğinin reddine ilişkin yazının tebliğinden itiba-
ren geçen süreye eklenmesi 2577 sayılı Yasanın 11.maddesinin üçüncü
fıkrası hükmü gereği olduğundan, idarenin istemin reddine ilişkin ya-
zısından itibaren 30 gün içinde açılan davanın süresinde olduğu yolun-
daki kararın kabulüne olanak yoktur.
Bu nedenle, temyiz isteminin reddine karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:64-65)
(MT/YÖ)
|