|
|
Dairesi
Görevli veya sözleşmeli olduğu dershanelere sınav kitapçıkları için test soruşu hazırlayan öğretmenlere, bu hizmetleri karşılığı yapılan ödemeler ile sınavlarda gözetmenlik yapmaları karşılığında yapılan ödemelerin ücret olarak kabul edilmesi ve ücret hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekir. Anca
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
Maliye Bakanlığı Özelgesi
Tarih : 09.07.1996
Sayı : B.07.0.GEL.0.42/4214102
Görevli veya sözleşmeli olduğu dershanelere sınav kitapçıkları için test soruşu hazırlayan öğretmenlere, bu hizmetleri karşılığı yapılan ödemeler ile sınavlarda gözetmenlik yapmaları karşılığında yapılan ödemelerin ücret olarak kabul edilmesi ve ücret hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekir. Ancak, sözleşmelerin soru hazırlanması hususunu da kapsaması şarttır.
Özel Eğitim Tic. Ltd. Şti.’ne ait dilekçenin incelenmesinden, sözkonusu kurum görevli veya kurum dışından öğretmenlere sınav soruşu hazırlatıldığı ve bundan dolayı öğretmenlere yapılan ödemelerin ne şekilde vergilendirileceği hususunda tereddüde düşüldüğü anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65. maddesinde, ’Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır...’ hükmü yer almıştır.
Bu hükme göre, dershane kadrosunda görevli ancak sözleşmesinde sınav
kitapçıkları için test soruşu hazırlayacağına dair bir hüküm bulunmayan öğretmenler ile emekli veya dershane kadrosunda görevli olmayan diğer resmi ve özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenlere, özel dershanelere deneme sınavı için test soruları hazırlamaları karşılığında yapılan ödemelerin, elde edenler açısından serbest meslek kazancı olarak kabul edilmesi gerekir.
Öte yandan, aynı Kanunun 18. maddesinde de ’Müellif, mütercim heykeltıraş, hattat, ressam, bestekar ve mucitleri ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarım satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarım devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır.
Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir.
Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.
Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94. maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur.’ hükmü yer almıştır.
Bu hüküm uyarınca, yapılan bir çalışmanın gelir vergisinden istisna edilebilmesi için, bu çalışmanın 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre eser niteliğinde olması gerekmektedir.
Öte yandan, sözü edilen çalışmaların 5846 sayılı Kanun hükümlerine göre, eser niteliğinde sayılıp sayılmayacağına Kültür Bakanlığınca karar verilmektedir. Dolayısıyla, meydana getirilen çalışmaların Bakanlığımıza gönderilmesi ve bu çalışmaların sözkonusu Kanun kapsamına girip girmeyeceği yönünden anılan Bakanlığın görüşünün alınması gerekmektedir.
Bu çerçevede, sözkonusu öğretmenlerin, özel dershanelere deneme sınavı için hazırladıkları test sorularım kitapçık haline getirmeleri ve meydana getirilen bu kitapçıklarında 5846 sayılı Kanun hükümlerine göre Kültür Bakanlığınca eser niteliğinde olduğunun kabul edilmesi şartıyla, bu öğretmenlere yapılan ödemelerden; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94/3. maddesinin (a) bendi ve 30.12.1993 tarih ve 93/5148 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca % 10 nispetinde, ancak bu şartların mevcut olmaması halinde ise % 20 nispetinde Gelir Vergisine tabi tutulması gerekecektir.
Diğer taraftan, anılan Kanunun 61. maddesinde, ’Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiye
tini değiştirmez.’ hükmü yer almış, 62. maddesinde ise işveren, hizmet erbabım işe alan, emir ve talimatı dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir, denilmiştir.
Buna göre, görevli veya sözleşmeli olduğu dershanelere sınav kitapçıkları için test soruşu hazırlayan öğretmenlere (sözleşmelerin soru hazırlanması hususunu da kapsaması şartıyla) bu hizmetleri karşılığı yapılan ödemeler ile. sınavlarda gözetmenlik yapmaları karşılığında yapılan ödemelerin ücret olarak kabul edilmesi ve ücret hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekir.
|
|