|
|
Dairesi
Kooperatif, gayrimenkullerini depo olarak kiraya vermesi işleminin kooperatif muafiyetini etkileyip etkilemeyeceği ile kiraya verilen işyerlerinden GVK94/5c bendi gereğince tevkifat yapılıp yapılmayacağı hk.
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
T.C.RNİSTANBUL VALİLİĞİRNİl Defterdarlığı
Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğü
Sayı: B.07.4.DEF.0.34.11
Kooperatif, gayrimenkullerini depo
olarak kiraya vermesi işleminin
kooperatif muafiyetini etkileyip
etkilemeyeceği ile kiraya verilen
işyerlerinden GVK94/5c bendi
gereğince tevkifat yapılıp yapılmayacağı hk.
......................... DEĞER VERGİSİ GELİR MÜDÜRLÜĞÜNE
.................. Vergi Dairesinin .............. vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi S.S......................İmalat ve Satıcıları Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi tarafından 24.12.2003 tarihinde Defterdarlığımıza verilen dilekçede Müdürlüğümüzü ilgilendiren hususlar aşağıda açıklanmış olup, söz konusu dilekçenin bir örneği ilişikte gönderilmektedir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinde kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmıştır. Aynı Kanun'un 7. maddesinin 4369 sayılı Kanunla değişik 16 numaralı bendine göre, kooperatiflerin ana sözleşmesinde;
a) Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,
b) İdare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi,
c) İhtiyat akçelerinin ortaklara dağıtılmaması,
d) Münhasıran ortaklarla iş görülmesi,
Şartlarının yazılı bulunması ve fiiliyatta da bu kayıt ve şartlar dahilinde faaliyette bulunulması halinde kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf tutulacakları hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, aynı bendin parantez içi hükmünde, yukarıdaki şartlar mevcut olmakla beraber fiilen bu kayıt ve şartlara uymayan kooperatifler ile faaliyete geçen üst kuruluşlara girmeyen kooperatiflerin muafiyetten faydalanamayacağı hüküm altına alınmış bulunmaktadır.
Bu hükümlere göre, kooperatiflerin kurumlar vergisi muafiyetinden faydalanabilmeleri için;
1. Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 7. maddesinin 16 numaralı bendindeki muafiyet şartlarının kooperatif ana sözleşmesinde yazılı bulunması,
2. Ana sözleşmede muafiyet şartları yazılı olmakla beraber fiiliyatta da bu kayıt ve şartlar dahilinde faaliyet göstermeleri,
3. Faaliyete geçen üst kuruluşlara girmiş olmaları,
gerekmektedir.
Kurumlar Vergisi Kanununda kooperatif muafiyetine ilişkin olarak öngörülen şartların yerine getirilip getirilmediği hususu yıllık dönemler itibariyle ve yılın tamamında aranmaktadır. Dolayısıyla, kurumlar vergisinden muaf olan bir kooperatifin muafiyet şartlarını ihlal etmesi halinde, muafiyetin ihlal edildiği yıla ilişkin olarak kurumlar vergisine tabi tutulması, muafiyet şartlarının tekrar kazanılması halinde ise izleyen yılın başından itibaren muafiyetten yararlandırılması gerekmektedir.
Öte yandan aynı kanunun 20. maddesinin 2. fıkrasında
'...Ancak kooperatiflerin gelirlerinin Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesine göre tevkifata tabi tutulan gayrimenkul kira gelirlerinden ibaret bulunması halinde bu kira gelirleri için beyanname verilmez.' denilmektedir.
Buna göre, kooperatifin sahibi bulunduğu gayrimenkulleri (depoları) kooperatifin ortağı olmayan kişilere kiraya verme işlemi, KVK 7/16 hükmü gereğince, muaflık şartlarından 'Münhasıran ortaklarda iş görülmesi' şartını ihlal anlamına geleceğinden, muafiyet şartlarını ihlal ettiği takvim yılından itibaren kurumlar vergisi mükellefiyetinin doğacağı açıktır.
Ancak kooperatifin gelirinin sadece tevkifata tabi tutulan gayrimenkul sermaye iradından ibaret bulunması halinde bu kira gelirleri için kurumlar vergisi beyannamesi verilmeyecektir.
Diğer taraftan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 'Vergi Tevkifatı' başlıklı 94. maddesinde 'Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar' denilmiş, aynı maddenin 5/c bendinde ise, 'Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden (10.12.2003 tarihli ve 2003/6577 BKK ile)%22 oranında tevkifat yapılacağı' hükme bağlanmıştır.
Ayrıca konu ile ilgili olarak yayınlanan 50 Seri No.lu. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 5/3c Dernek ve Vakıflar ile Kooperatiflerin Gayrimenkul Kira Gelirlerinde tevkifat' başlıklı bendinde;
Gelir Vergisi Kanunu'nun 3946 sayılı Kanunla değişen 94. maddesinin (5) numaralı bendinin (b) ve ( c) alt bentlerinde, vakıflar ve dernekler ile kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması öngörülmüştür.
.......
c) Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden %25 (2003/6577.B.K.K.ile %22 Geçerlilik 1.1.2004)
.......
Öte yandan, Kurumlar Vergisi Kanunun 1. maddesinde sayılan kurumlar vergisi mükelleflerine (kooperatifler hariç) ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinin 5 numaralı bendine göre gelir vergisi tevkifatı yapılmayacaktır. Sözü edilen kurumlar, elde ettikleri kira gelirlerini yıllık kurumlar vergisi beyannameleri ile beyan edeceklerdir. Ancak, kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan ödemelerden söz konusu gelir vergisi tevkifatı her halukarda yapılacaktır. Kooperatifin kurumlar vergisi mükellefi olup olmaması bu tevkifatın yapılmasına engel teşkil etmemektedir.' denilmektedir.
Bu açıklamalara göre, kooperatifin aktifinde bulunan gayrimenkullerini (depoları) Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinde sayılan gerçek ve tüzel kişilere kiralaması halinde bu kiralama neticesinde elde edilen kira gelirlerinin aynı kanunun 5/c bendi uyarınca %22 oranında gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesi ile mükellef dilekçesinde Müdürlüğünüzü ilgilendiren hususlarında açıklanarak görüşümüzle birlikte mükellefe bilgi verilmesini rica ederim.
|
|