|
|
Dairesi
Dışişleri Bakanlığından alınan 24 Ekim 1990 gün ve EİOA19019074371792 sayılı yazıda, Ankara'daki Kuveyt Büyükelçisinin, Bakanlığımıza tevdi ettiği nota ile Kuveyt Havayollarının mevduatına, ekonomik yaptırım kararlarının özüne aykırılık taşımayacak şekilde işlerlik kazandırılması amacıyla söz konuşu
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
Maliye Bakanlığı Özelgesi
Tarih : 18.03.1991
Sayı : 22144658
Kuveyt Hava Yollarının bankalardaki vadeli ve vadesiz mevduat hesaplarına ödenecek faizlerde tevkitat ve bunun hesaplanan Kurumlar Vergisinden mahsubu hk.
Dışişleri Bakanlığından alınan 24 Ekim 1990 gün ve EİOA19019074371792 sayılı yazıda, Ankara'daki Kuveyt Büyükelçisinin, Bakanlığımıza tevdi ettiği nota ile Kuveyt Havayollarının mevduatına, ekonomik yaptırım kararlarının özüne aykırılık taşımayacak şekilde işlerlik kazandırılması amacıyla söz konuşu mevduatın Büyükelçiliğin hesabına aktarılması talebinde bulunduğu belirtilerek, konu hakkında gereğinin yapılması istenilmektedir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 11. maddesinde, Kanunun 1. maddesinde yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanların, yalnız Türkiye'de elde ettikleri kurum kazançları üzerinden dar mükellefiyet esasında verilendirileceği açıklanmıştır. Aynı kanunun 12. maddesinde de dar mükellefiyet mevzuuna alınan kazanç ve iratlar sayılmış, maddenin 1 numaralı bendinde Türkiye'de Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun işyeri olan veya daimi temsilci bulduran, yabancı kurumlar tarafından bu yerlerde veya bu temsilciler vasıtasıyla yapılan işlerden elde edilen ticari kazançların Türkiye'de elde edilmiş sayılarak vergilendirileceği belirtilmiştir.
Öte yandan, kanuni ve iş merkezleri Türkiye dışında bulunan kurumların Türkiye'de^ ulaştırma işlerinden elde ettikleri kazancın gerçek ve safi miktarının tespiti bazı güçlükler göstermektedir. Bu nedenle Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 18 ve 19. maddelerinde, Türkiye'de ulaştırma faaliyetinde bulunan dar mükellefiyete tabi kurumların vergi matrahının tespiti ayrı esaslara bağlanmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 19. maddesinde, dar mükellefiyete tabi kurumların;Türkiye'deki yükleme limanlarından yabancı memleketlerdeki varış limanlarına veya diğer bir kurumun gemisine aktarma yapılacak yabancı limana kadar cereyan eden hava ulaştırmalarında yolcu, yük ve bagaj taşıma ücreti (Bilat bedeli ile birlikte alınan gider karşılıkları dahil) olarak ne isimle olursa olsun aldıkları paralar, Türkiye'de elde edilmiş hasılat sayılmıştır.
Yabancı hava ulaştırma kurumlarının vergiye matrah olacak safi kurum kazancı, Türkiye'de elde edilen hasılata, Kanunun 18. maddesi uyarınca Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit ve ilan olunan ortalama emsal nispetinin (% 5) uygulanması suretiyle hesaplanmaktadır. Elde edilen bu ticari kazançlar, yıllık beyanname ile; arizi ticari kazançlar ise özel beyanname ile beyan edilerek % 46 oranında vergilendirilmektedir. Ayrıca kurumlar vergisine matrah olan kurum kazancından kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısım, Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinin 7 numaralı bendine göre vergi tevkifatına tabi tutulmuştur. Ancak, bu tevkifat nispeti 28.12.1988 ve 88/13644 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sıfır (0) olarak belirlenmiştir.
Diğer taraftan, 3239 sayılı Kanunla değişik 24. maddesinde, ticari, zirai ve sair kazanç ve iratlar dışında kalan kazanç ve iratları ile, telif, imtiyaz, ihtira, işletme, ticaret unvanı, alameti farika ve benzeri gayrimaddi hakların satış, devir ve temliki mukabilinde alınan bedellerin % 25 vergi tevkifatına tabi tutulması öngörülmüştür. Ancak, 20.12.1985 gün ve 85/10178 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile söz konuşu kazanç ve iratlar üzerinden yapılacak tevkifat oranları yeniden belirlenmiştir.
Bu hükme göre, Kuveyt Hava Yollarının bankalardaki vadeli veya vadesiz mevduat hesaplarına ödenecek faizler üzerinden, bankaca sorumlu sıfatıyla % 10 kurumlar vergisi tevkifatı yapılması gerekir. Ancak tevkif edilen bu vergi Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 44. maddesi gereğince beyannamede gösterilen kazançlar üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilecektir.
Buna göre, Kuveyt Hava Yolları, Türkiye'deki hava ulaştırma faaliyeti dolayısıyla dar mükellefiyet esasında kurumlar vergisi mükellefi bulunmaktadır. Kurum, bu faaliyetlerine son verip Türkiye'yi terk etmediği sürece mükellefiyeti devam edecektir. Bu nedenle anılan Kurumun, bankalardaki mevduatının, Kuveyt Büyükelçiliğin hesabına aktarılması durumunda, elçilik yediemin sıfatın haiz olacağından bankalarca ödenecek faizler üzerinden yine gerekli vergi tevkifatının yapılması gerekmektedir.
Öte yandan, Meşru Kuveyt Hükümetini temsil eden büyükelçiliğin Kuveyt Havayollarının bankalardaki mevduat hesaplarının kendi hesaplarına aktarılması talebi, uluslararası hukuku ilgilendirdiğinden, gerekli cevabın Genel Müdürlüğünüzce verilmesi uygun olacaktır.
|
|