|
|
Dairesi
Bir ferdi işletme borç ve alacaklarıyla bir bütün halinde anonim şirkete devredilmiş olsa dahi gelir vergisi şahsi bir vergi olduğundan, ferdi işletmeye ödenen istihkaklardan tevkif edilen vergilerin kurum tarafından beyan edilen kurum kazancı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi ile gelir vergisi
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
Maliye Bakanlığı Özelgesi
Tarih : 11.01.1997
Sayı :B.07.0.GEL.0.50/1142
Bir ferdi işletme borç ve alacaklarıyla bir bütün halinde anonim şirkete devredilmiş olsa dahi gelir vergisi şahsi bir vergi olduğundan, ferdi işletmeye ödenen istihkaklardan tevkif edilen vergilerin kurum tarafından beyan edilen kurum kazancı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi ile gelir vergisi stopajına mahsup edilmesi mümkün değildir.
Bilindiği üzere, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 42. maddesinde 'Birden fazla takvim yılma sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kar veya zarar, işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak mezkur yıl beyannamesinde gösterilir.' denilmektedir.
Öte yandan, .aynı Kanunun 44. maddesinde ise inşaat onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi hallerde geçici kabulün yapıldığım gösteren tutanağın düzenlendiği tarih, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarihin işin bitim tarihi olarak kabul edileceği belirtilmiştir.
Geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan işlerde bitim zamanı, geçici kabul tutanağının düzenlenmesi, yani işin müteahhitçe sözleşme hükümlerine uygun olarak tamamlanması koşuluna bağlanmakla birlikte, bazı özellikli durumlarda da
işin bitim zamanım geçici kabul tutanağının düzenlenmesi koşuluna bağlamak mümkün değildir.
Vergi Usul Kanununun 161. maddesinde işi bırakma vergiye tabi olmayı gerektiren muamelelerin tamamen durdurulması ve sona ermesi şeklinde tanımlanmıştır. Bu hükme göre bir ferdi işletmenin aktif ve pasifiyle bir anonim şirkete devredilmesi durumunda şahsi sorumluluk altında yürütülen faaliyet son bulacağından ferdi işletme açısından işi bırakma kabul edilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, işveren idare ile müteahhit arasında yapılan sözleşme Borçlar Kanununun 355. maddesinde düzenlenen istisna sözleşmesi kapsamındadır. Yapılan sözleşme ile müteahhit, işveren idareye karşı imalat yapma borcu altına girmektedir, işveren idarenin vereceği izin ile sözleşmenin üçüncü bir kişi veya kuruma devredilmesi halinde işin bitim zamanım geçici kabul tutanağının düzenleneceği tarihe bağlamak mümkün değildir. Bu durumda, yapılan devir sözleşmesinin hukuken tamamlandığı tarihin, devreden kişi açısından işin bitim tarihi olarak dikkate alınması gerekmekte ve devir tarihine kadar oluşan faaliyete ilişkin kar ve zararın tespit edilerek ilgili yıl kazancı olarak beyan edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla 1.1.199529.03.1996 kısıt dönemine ilişkin gelirin 1996 yılı mart ayında yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi, 29.3.1996 tarihi itibariyle yıllara yaygın inşaat ve onarma işine ait karın tespit edilerek beyannameye dahil edilmesi gerekmektedir. Beyan edilen kazanç üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkif edilen vergiler mahsup edilecektir.
Söz konusu yıllara sari inşaat ve onarma işleri nedeniyle alınan istihkaklardan Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesine göre tevkif yoluyla kesilen vergilerin, gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan vergiden mahsubu sonucu arta kalan bir tutarın bulunması halinde, bu tutar Gelir Vergisi Kanununun 121. maddesi hükmüne göre mükelleflere red ve iade edilecektir. Anılan işler dolayısıyla alınan istihkak bedellerinden tevkif edilmiş bulunan vergilerin, yıllık gelir vergisi beyannames'inde gösterilen gelire dahil kazançlar üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsubu neticesinde ladesi gereken bir verginin kalması halinde bu vergi 22.7.1992 Tarih ve 21292 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 169 Seri No.lu ve 19.10.1994 Tarih ve 22086 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 177 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinde yapılan açıklamalar çevresinde nakden ve/veya diğer vergi borçlarına mahsup edilmek suretiyle iade edilecektir. Gelir vergisi şahsi bir vergi olup, bu vergilerin yeni kurulan şirkete devri mümkün olmadığı gibi bu ferdi işletmeyi devralan şirketin vergilerinden mahsubu da sözkonusu olmayacaktır.
Bu durumda, ferdi işletme borç ve alacaklarıyla bir bütün halinde anonim şirkete devredilmiş olsa dahi ferdi işletmeye ödenen istihkaklardan tevkif edilen vergiler ferdi işletmeye ait gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir vergisine mahsup edilebilecektir. Mahsup neticesi iadeyi gerektiren bir meblağın bulunması halinde bu iadenin ferdi işletmenin sahibi olan mükellefe yapılacağı tabiidir.
|
|