|
|
|
|
|
Dairesi
Usul Gelir Müdürlüğü
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
16-09-2003
|
|
|
T.C MALİYE BAKANLIĞI İstanbul Defterdarlığı Usul Gelir Müdürlüğü
8266 Sayı : B.07.4.DEF.0.34.20 KONU : Oto kiralama işinin finansal kiralama sayılıp sayılmayacağı İLGİ: tarihli dilekçeniz. İlgi dilekçenizden; aktifinizde kayıtlı araçları ortalama 1 ile 2 yıl süreli sözleşmeler ile müşterinize kiraladığınızı ve söz konusu kiralamalarda mülkiyete sahip olmaktan kaynaklanan çalınma, yanma, hırsızlık gibi masrafların şirketinize ait olduğu, bu nedenle yapılan kiralama işlemlerinin VUK’nun mükerrer 290’ncı madde kapsamına girip girmediği hususunda tereddüde düşüldüğü anlaşılmaktadır. Bilindiği üzere, 4842 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 25’inci maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununa finansal kiralama işlemlerinde değerleme hükümlerini düzenleyen Mükerrer 290’ıncı madde eklenmiştir. Yapılan yasal düzenleme ile finansal kiralama işlemlerinde kiralama işleminin hukuki mahiyeti veya şekli yerine, özün önceliği ilkesi benimsenmiştir. Ancak, 4842 sayılı Kanunun 39’uncu maddesinin (h) bendi hükmü gereğince 25’inci madde 01.07.2003 tarihinden itibaren yapılacak finansal kiralama işlemlerinde uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Mükerrer 290’ıncı maddenin 4 numaralı bendi hükmü ile verilen yetkiye istinaden sözü edilen madde hükmünün uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, 319 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile açıklanmış bulunmaktadır. Buna göre finansal kiralama; süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devredilip devredilmediğine bakılmaksızın bir iktisadi kıymetin mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan riskler ile yararların tamamının veya tamamına yakınının belli bir dönemde bedel karşılığı kiracıya bırakılması sonucunu doğuran kiralamalardır. Aynı iktisadi kıymete ilişkin birden fazla sözleşme, ilave, tadil ve diğer sözleşmelerin yapılması halinde tüm anlaşmalar bir arada değerlendirilmelidir. Anılan tebliğe göre, aşağıda belirtilen kriterlerden birini veya daha fazlasını karşılayan kiralamalar vergi uygulamaları bakımından finansal kiralama olarak kabul edilecektir. a) İktisadi kıymetin mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi: Sözleşmede iktisadi kıymetin kiracıya devrine ilişkin hüküm olması veya satım opsiyonu olması ve kiracının yüksek bir olasılıkla bu opsiyonu kullanacak olması halidir. b) Kiracıya kira süresi sonunda iktisadi kıymeti rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması: 213 sayılı VUK’nun mükerrer 266. maddesine göre rayiç bedel, iktisadi kıymetin değerleme günündeki alım satım değeridir. Ancak, sözleşmenin başında, kira süresi sonunda iktisadi kıymetin rayiç bedelinin alacağı değerin tam olarak tespiti doğal olarak zorluklar içermektedir. Kira süresi sonunda iktisadi kıymetin alacağı rayiç bedel genel olarak enflasyon ve kıymetin amortismanı dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Kira süresi sonunda kiracının satın alma hakkını kullanacağının büyük bir olasılıkla tahmin edildiği durumu tarif edilmektedir. Örneğin, X şirketi sahip olduğu ve sözleşme başındaki rayiç bedeli 50 milyar lira olan bir iktisadi kıymetini 5 yıllık bir süre için Y şirketine kiralasın. Sözleşme başında iktisadi kıymetin enflasyon ve amortismanı dikkate alınarak sözleşme sonunda alacağı değer 5 milyar lira olarak tahmin edilsin. Kiracı Y şirketinin 5 yıllık kira süresi sonunda iktisadi kıymeti 1 milyar liraya veya daha düşük bir değere satın alma hakkı opsiyonu bulunsun. Bu durumda kiracı şirket tarafından kira süresi sonunda satın alma hakkının kullanılacağı açıktır. c) Kiralama süresinin iktisadi kıymetin ekonomik ömrünün %80’inden daha büyük bir bölümünü kapsaması: Ekonomik ömür, bir iktisadi kıymetin ekonomik olarak kullanılabileceği veya belli sayıdaki üretimin elde edilebileceği tahmin edilen dönemdir. Örneğin, iktisadi kıymetin ekonomik ömrü 10 yıl, kiralama süresi 9 yıl ise kiralama süresi ekonomik ömrün %80’inden fazla olduğu için bu kiralama bir finansal kiralama olacaktır. Kiracı iktisadi kıymetin ekonomik ömrünün önemli bir kısmını, %80 veya daha fazlası, kullanma hakkına sahip ise aynı zamanda iktisadi kıymetin ekonomik faydasının önemli bir bölümünü elde etmekte ve aynı zamanda risklerine de maruz kalmaktadır. VUK’nun 315. maddesinde mükelleflerin amortismana tabi iktisadi kıymetlerinin değerini %20 nispetinden fazla olmamak üzere serbestçe tesbit ettikleri nispetler üzerinden yok edebilecekleri, aynı Kanunun 320. maddesinde ise amortisman süresinin kıymetlerin aktife girdiği yıldan başladığı, bu sürenin yıl olarak hesaplanması için (1) rakamının mükellefçe uygulanan nispete bölüneceği hükme bağlanmıştır. 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununa göre ise, 16 ve daha yukarı yaş grubunda bulunan taşıtlarda motorlu taşıtlar vergisine tabi bulunmaktadır. Bu nedenle bir iktisadi kıymetin ekonomik ömrü iktisadi kıymetin niteliğine, kullanılış tarzına, kullanıcıya ve bunlar gibi diğer etkenlere bağlı olarak değişmektedir. d) Sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının iktisadi kıymetin rayiç bedelinin %90’ından daha büyük bir değeri oluşturması: Anılan tebliğde belirtilen esaslara göre tespit edilen kira ödemelerinin bugünkü değeri toplamının iktisadi kıymetin sözleşme başındaki rayiç bedelinin %90’ından büyük olması halinde kiralama finansal kiralamadır. Örneğin, kiralama başlangıcında iktisadi kıymetin rayiç bedeli 50 milyar lira ve kira ödemelerinin bugünkü değeri toplamı 49 milyar lira ise bu bir finansal kiralamadır. Çünkü, 49 milyar lira 50 milyar liranın %90’ı olan 45 milyar liradan daha büyüktür. Buna göre sözleşmede, kiracıya kira süresi sonunda aracın rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkının tanınmaması, kira süresinin aracın ekonomik ömrünün %80’inden daha büyük bir bölümü kapsamaması, kira bedelinin rayiç bedelin %90’ından daha büyük bir değeri oluşturmaması ve kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devrinin öngörülmemesi ve sözleşme sona erdikten sonra dahi, sözleşme konusu aracın mülkiyetinin kiracıya devredilmemesi (aksi halde yapılan işlemin muvazaalı olduğu iddia edilebilecektir.) şartıyla, şirketinizce oto kiralama faaliyeti çerçevesinde kiraya verilen araçların kiralama işlemi, Vergi Usul Kanunun mükerrer 290. maddesi hükmü çerçevesinde finansal kiralama olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Bilgi edinilmesini rica ederim.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Üfe & Tüfe Oranlarını görmek için aşağıdaki excel ikonuna tıklayınız.
*Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileridir.
|
|
|
ÜFE & TÜFE
Endeks Arşivi
|
|
|
|
Excel Dokümanı
|
|
|
|
|
|
|
|