|
|
Dairesi
Üreticiden müstahsil makbuzu düzenlenip, stopajı ödenen mal alımlarında, aynı mal için borsaya tescilin zorunlu olup olmadığı ve ayrıca borsada da stopajın yapılıp yapılmayacağı hk.
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
T.C
İSTANBUL VALİLİĞİ
İl Defterdarlığı
Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğü
Sayı: B.07.4.DEF.0.34.11/11
Üreticiden müstahsil makbuzu düzenlenip,
stopajı ödenen mal alımlarında, aynı mal için
borsaya tescilin zorunlu olup olmadığı ve ayrıca
borsada da stopajın yapılıp yapılmayacağı hk.
İLGİ: …09.2003 tarihli dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçenizde, …………Vergi Dairesi'nin …………vergi numaralı mükellefi olduğunuzu, köylülerden, müstahsil makbuzu düzenleyip %2 oranında gelir vergisi stopajını da anılan daireye yatırarak canlı hayvan aldığınızı, ticaret borsalarında yapmak zorunda olduğunuz işlemlerden dolayı borsalarca tarafınıza stopaj uygulamak istediğini belirterek; faaliyet konunuz ile ilgili olarak stopaj ve tescil yönünden nereye karşı sorumlu olduğunuzu hangi oranda stopaj yapacağınızı sormaktasınız.
Bilindiği üzere Gelir Vergisi Kanunun'un 'vergi tevkifatı' başlıklı 94. maddesinde; kimlerin tevkifat yapmaya mecbur oldukları sayılmış olup, bu maddenin 11 numaralı bendinde ise 'çiftçilerden satın alınan zirai mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemelerden;
a)Hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı mahsulleri için,
i)Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlar için %1
ii)(i) alt bendi dışında kalanlar için %2
...' oranında vergi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan konuya ilişkin olarak 13.07.1995 tarih ve 22342 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 185 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde; (1) Bölümünde;
'5590 sayılı Kanuna göre kurulmuş olan ticaret borsalarına tescil ettirilmesi zorunlu olan (borsa kotasyon listesine dahil) ürünler ek liste'de belirtilmiştir.
Sanayi ve ticaret Bakanlığı'nca (İç Ticaret Genel Müdürlüğü) Türkiye genelinde uygulanan kotasyon listesinde yer alan ürünler incelenmiş ve bu ürünlerden hangilerinin alım bedelleri üzerinden tevkifat yapılacağı, hangilerinin alım bedelleri üzerinden tevkifat yapılmayacağı ek liste'de ürün bazında 'tevkifata tabi' veya 'tevkifata tabi değil' şeklinde belirtilmiştir.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinde, vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar hükme bağlanmış ve bu konuda 164 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır.
Bir ürünün alım bedelinin, ekli listedeki 'Vergi Tevkifatına Tabi' olan ürün kapsamında bulunması halinde, bu ürün bedelleri üzerinden yapılacak vergi tevkifatı hakkında vergi sorumluları ve ticaret borsalarınca, 164 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan açıklamalara göre işlem yapılacaktır' açıklamaları yer almaktadır.
Diğer taraftan 15.09.1990 tarih ve 20636 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 164 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nin 3. Bölümünde;
'Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinin (A) fıkrasında, vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar aşağıdaki gibi sayılmıştır.
Kamu idare ve müesseseleri
İktisadi kamu müesseseleri
Sair kurumlar
Ticaret şirketleri
Kooperatifler
İş ortaklıkları
Dernek ve vakıflar
Dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri
Menkul kıymet yatırım fonu yönetenler
Gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı
Zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tesbit eden çiftçiler.
Aynı fıkranın 13 numaralı bendinde ise, çiftçilerden satın alınan zirai ürünlerin alış bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Bu hükümlere göre, yukarıda sayılan kurum, kuruluş ve kişiler; çiftçilerden satın aldıkları zirai ürünler için yaptıkları ödemelerden (avans olarak ödenenler dahil) tevkifat yapmak zorundadırlar. Ancak bu tevkifatın yapılmaması halinde, ürünü çiftçiden satın alanın sorumluluğu olmakla birlikte, bu ürünün daha sonraki safhalarda alımsatımına taraf olanlarda tevkif yoluyla ödenmeyen vergi ile buna bağlı ceza, gecikme faizi ve gecikme zammından müteselsilen sorumlu olacaklardır. Diğer bir anlatımla zirai ürünlerin çiftçi dışındaki kişilerden satın alınması halinde, ürünü satın alanlar, bu ürünlerle ilgili gelir vergisi tevkifatının yapıldığına kanaat getirirlerse gelir vergisi tevkifatını yapmayabileceklerdir. Bu durumda, tevkif yoluyla ödenmesi gereken vergi ile buna bağlı ceza, gecikme faizi ve gecikme zammından müteselsilen sorumlu olacaklardır. Ancak mükellefler müteselsil sorumluluğun dışında kalmayı tercih ettikleri takdirde, zirai ürünü kimden almış olurlarsa olsunlar, gelir vergisi tevkifatı yaparak ilgili vergi dairesine yatırmak zorundadırlar.'
açıklamaları yer almaktadır.
Bu hükümlere göre, köylüden alımını yaptığınız canlı hayvan 185 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan listede belirlenen borsaya kota ettirilmesi gerekli ürünler arasında olduğundan, söz konusu alımlarınız da borsaya tescil işlemi zorunlu bulunmaktadır. Başka bir ifadeyle mutlak suretle söz konusu malı borsaya tescil ettirmeniz gerekmektedir. Ancak, borsaya tescili zorunlu olduğu halde borsaya tescilinden evvel satın alınarak söz konusu ürünlere ilişkin stopajın ilgili dönem beyannamelerinde beyan edilip ödenmiş olması ve bu hususun da her bir ürün için ayrı ayrı olmak üzere belgelendirilmesi şartıyla anılan ürünlerin borsaya gecikmeli olarak tescil edilmesi aşamasında tekrar stopaj uygulanması gerekmemektedir.
Öte yandan, borsaya tescili zorunlu olan zirai ürünleri borsaya tescilinden evvel satın alınması ve belirli bir süre sonra da tespite dayanarak veya rızaen tescil işlemine tabi tutulması diğer kanunlar açısından cezai bir müeyyideyi gerektiriyorsa söz konusu ceza ile muhatap olacağınız da açıktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
|
|