|
|
Dairesi
Vakfa ait gayrimenkullerde vakfın kurucusu olduğu özel okulların faaliyetini bedelsiz sürdürmesi halinde tevkifat olup olmadığı hk.
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
T.C.RNİSTANBUL VALİLİĞİRNİl Defterdarlığı
Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğü
Sayı : B.07.4.DEF.0.34.11
Vakfa ait gayrimenkullerde vakfın
kurucusu olduğu özel okulların
faaliyetini bedelsiz sürdürmesi halinde
tevkifat olup olmadığı hk.
İLGİ : ........6.2003 tarihli dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçenizde, kamu yararına haiz olduğu tespit edilen ve vergi muafiyeti tanınan vakfınıza ait 1996 yılında Özel İlköğretim Okulunun kurulduğu ve vakıf tüzel kişiliği altında ..................Vergi Dairesi mükellefi Vakıf İktisadi İşletmesi bulunduğu belirtilerek söz konusu iktisadi işletmenin vakfa herhangi bir kira ödemesi yapmaması düşünülmekte olup, konu hakkındaki görüşümüzü sormaktasınız.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 1/D maddesiyle dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler kurumlar vergisinin kapsamına alınmış, dernek ve vakıfların kendisi ise kurumlar vergisi kapsamı dışında tutulmuştur.
Aynı Kanun'un 4 ve 5.maddeleriyle de dernek ve vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve sermaye şirketleri ile kooperatifler haricinde kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler olduğu, bunların kazanç gayesi gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla tevdi edilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, müstakil muhasebeleri, kendilerine tahsis edilmiş sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerine tesir etmeyeceği hükme bağlanmıştır.
Yukarıdaki açıklamalardan anlaşılacağı üzere, Kurumlar Vergisi Kanunu'nda dernekler verginin mevzuu dışında bırakılmış, bunlara ait veya bağlı olan ve faaliyetleri devamlı bulunan iktisadi işletmeler vergi kapsamına alınmıştır.
Genel anlamda mal ve hizmet üreten her ekonomik birim iktisadi işletme sayılır.
Vakıflara ait mal ve hakların kiraya verilmesinin ticari, sınai, zirai bir işletme olarak kabul edilmesi mümkün değildir.
Öte yandan193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinde kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin, aynı maddenin 5/b bendi uyarınca; Vakıflar ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yaptıkları ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapacakları belirtilmiştir.
Ayrıca, aynı Kanu'nun 73. maddesinde, kiraya verilen mal ve hakların kira bedellerinin emsal kira bedelinden düşük olamayacağı, bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların
emsal kira bedelinin yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Kanunu'na göre belirlenen vergi değerinin % 5'i olacağı belirtilmiştir.
Aynı Kanun'un 96.maddesinde, 'Vergi tevkifatı, 94.madde kapsamına giren nakden veya hesaben yapılan ödemelere uygulanır. Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumunda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder.' hükmü yer almıştır.
Bu açıklamalara göre ilgili kanun maddesine göre tevkifat yapılabilmesi, ancak nakten veya hesaben ödeme yapılması şartına bağlı olup vakfın iktisadi işletmesi tarafından söz konusu gayrimenkullerin kullanımından dolayı herhangi bir kira ödemesinde bulunulmaması durumunda kira stopajı söz konusu olmayacaktır. Ayrıca Vakfın kuruluş amaçlarını gerçekleştirmek gayesi ile vakfa gelir sağlayıcı iktisadi işletmenin vakıftan ayrı düşünülmesi mümkün olmadığından bedelsiz kullanımına bırakılan gayrimenkuller için emsal kira bedeli üzerinden vakıf için gelir kaydı dolayısı ile iktisadi işletme için gider kaydı uygulanmasına gerek bulunmamaktadır.
Emsal kira bedeli uygulamasında nakten, hesaben bir ödeme olmadığından, stopaj ödemesi söz konusu değildir. Bedelsiz kullanıma bırakanın vakıf olması gerçek kişi olmaması nedeniyle emsal kira bedeli üzerinden yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesi de söz konusu değildir.
Bu durumda, emsal kira bedeli uygulatılması vergi mevzuatı açısından kamu lehine bir durum yaratmayacaktır. Bu nedenle iktisadi işletmenin vakıf dışında tamamen farklı bir üçüncü şahıs olmadığı, vakıf amaçlarını gerçekleştirmeye yönelik bir oluşum olduğu hususu da gözönünde bulundurulduğunda, emsal kira bedeli üzerinden gelirgider kaydı yapmaya gerek yoktur.
Ancak, tarafların kendilerinin istemesi halinde emsal kira tutarını aşmamak şartı ile fiilen kira ödenmesini kanuni bir engel yoktur. Bu durumda , ödenen kira vakfın geliri, iktisadi işletmenin gideri olacak ve naktenhesaben ödeme anında......% 20.....oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
|
|