|
|
Dairesi
Ticari bir işletmenin bilançosuna dahil finansman bonolarının alımsatımı ticari faaliyet kapsamında bulunmaktadır. Vade bitiminde finansman bonosu faizlerinde GVK'nun 94. maddesi uyarınca ödeme sırasında tevkifat yapılacaktır.
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
Maliye ve Gümrük Bakanlığı Özelgesi
Tarih : 22.08.1988
Sayı : 1212641587
Ticari bir işletmenin bilançosuna dahil finansman bonolarının alımsatımı ticari faaliyet kapsamında bulunmaktadır. Vade bitiminde finansman bonosu faizlerinde GVK'nun 94. maddesi uyarınca ödeme sırasında tevkifat yapılacaktır.
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun ilgili hükümlerine dayanılarak Sermaye Piyasası Kurulunca çıkarılan Finansman Bonolarının ihracına Dair Esasar Konulu Seri III, No: 4 sayılı Tebliğinin 2. maddesinde, mevduat toplayan bankalar hariç anonim ortaklıklarca ihraç edilerek satılacak olan finansman bonolarının, sermaye piyasası uygulamaları bakımından Seri V, No: 1 Tebliğin 2. maddesi kapsamına giren menkul kıymet niteliğinde olduğu belirtilmiştir. Sözü edilen Tebliğin 2. maddesinde, tahvil hazine bonosu, Devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinin tahvil ve bonoları menkul kıymetler arasında sayılmıştır.
Sermaye Piyasası Kurulu'nca yayımlanan ve yukarıda seri ve numaraları belirtilen tebliğlerde yer alan finansman bonolarının Devlet tahvilleri dışındaki tahviller gibi nitelendirilmesi gerekmektedir. Çünkü bu bonolar, gerek çıkarılışı amaçları ve gerekse piyasada gördüğü işlemler itibariyle Devlet tahvilleri dışında tahvillerle benzerlik arz etmektedir. Bu çerçevede finansman bonolarının, Devlet tahvili, Hazine bonosu veya hisse senedi gibi nitelendirilmesi ve dolayısıyla bu menkul kıymetlerin tabi olduğu vergilendirme usulüne tabi tutulması mümkün değildir. Finansman bonoları, nitelik itibariyle Devlet tahvilleri dışındaki tahvillere benzediğinden bu tahvillerin tabi olduğu vergileme rejimine tabi olacaktır.
Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 75. maddesinde, menkul sermaye iratlarının neler olduğu belirtilmiş ve anılan madenin 5 numaralı bendinde; her nev'i tahvil faizleri, menkul sermaye iratları arasında sayılmıştır. Nitelik itibariyle tahvillere benzerlik arz eden ve bir menkul kıymet olan finansman bonosu gelirlerinin, vergi kanunlarının uygulanması açısından menkul sermaye iradı olacağı tartışmasızdır.
Bu çerçevede vade bitiminde finansman bonolarından elde edilen faizlerin Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinin (A) fıkrasının 9/e bendi hükmüne göre sorumlularca tevkifata tabi tutulması gerekir. Söz konuşu tevkifat oranı 20.12.1985 gün ve 85/10175 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %10 olarak belirlenmiştir. Ancak ödeme, finansman bonosunun geliri ile birlikte finansman bonosunun itfa bedelini de ihtiva ettiği takdirde, itfa edilen kısım sayılmayacağından vergilendirilmeyecektir.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 75. maddesinin son fıkrası hükmü uyarınca vade sonunda elde edilen finansman bonosu faizleri, geliri elde eden sermaye sahibinin ticari faaliyetine bağlı bulunduğu takdirde, ticari kazancın tespitinde alınacağı tabiidir.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanunu'nun 76. maddesine göre; menkul kıymetin kuponlu veya kuponsuz olarak satılması, iştirak hisselerinin devir ve temliki, menkul kıymetler ile iştirak hisselerinin tamamen veya kısmen itfa olunması karşılığında alınan paralarla itfa dolayısıyla verilen ikramiyeler menkul sermaye iradı sayılmamaktadır.
Bu hüküm çerçevesinde portföyünde finansman bonosu bulunduran bir ticari işletmenin bu menkul kıymetleri alımsatım konuşu yapması halinde, elde ettiği gelirin menkul sermaye iradı değil, Gelir Vergisi Kanunu'nun 37. maddesi hükmü kapsamına giren ticari kazanç olarak değerlendirilerek vergilendirilmesi gerekir.
|
|