|
|
|
|
|
Dairesi
Kurumların hangi şartlarda kurumlar vergisinden muaf olacakları hk.
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
Maliye Bakanlığı Kurumlar Vergisi İç Genelgesi
Tarih : 20.12.1989
Sayı : 221382126/95706
Kurumların hangi şartlarda kurumlar vergisinden muaf olacakları hk.
Bilindiği üzere, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 7. maddesinin 16 numaralı bendinde, kooperatiflerin esas mukavelelerinde;
Sermaye üzerinden kazanç dağıtmamak,
İdare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse vermemek,
ihtiyat akçelerini ortaklara dağıtmamak,
Münhasıran ortaklarıyla iş görmek,
Şartlarının yazılı bulunması ye fiiliyatta da bu kayıt ve şartlar dahilinde faaliyet göstermeleri halinde, kurumlar vergisinden muaf tutulacakları hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 93. maddesinin 4. fıkrasında faaliyet göstermeleri halinde, kurumlar vergisinden muaf tutulacakları hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 93. maddesinin 4. fıkrasında kooperatiflerin, kooperatif birliklerinin ve kooperatif merkez birliklerinin faaliyete geçen üst kuruluşlara girmedikleri takdirde, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 7. maddesinin 16 numaralı bendinde yazılı kurumlar vergisi muaflığından yararlanamayacakları hükme bağlanmıştır.
Bu hükümler uyarınca kooperatiflerin kurumlar vergisi muafiyetinden faydalanabilmeleri için;
a) Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 7. maddesinin 16 numaralı bendindeki muafiyet şartlarının kooperatif ana sözleşmelerinde yazılı bulunması,
Gelirgider müsbet farkının %1'i bilanço tarihinden itibaren 3 ay içinde 1163 sayılı Kanun'un 94. maddesi uyarınca Sanayi ve Ticaret Bakanlığı emrindeki fona yatırılır. Ortaklarla yapılan işlemlerden doğmuş bulunan geri kalan farkın tamamı yedek akçe olarak ayrılır. Yedek akçeler ortaklara dağıtılmaz.
Gelirgider farkı menfi olduğu takdirde, ortaya çıkan açık yedek akçelerden, bunun yetmemesi halinde ortak sermaye paylarından ve 70. maddeye göre oluşturulan özel fondan karşılanır.'
hükmünün yer aldığı görülmektedir.
Görüldüğü gibi bu hükümde, muafiyet sarılandan; 'yönetim ve denetim kurulu üyelerine kazanç üzerinden hisse vermemek', 'ihtiyat akçelerin! ortaklara dağıtmamak' ve 'münhasıran ortaklarıyla iş görmek' şartları açıkça yazılı bulunmaktadır.
Ancak aynı maddede, ortaklar ile yapılan işlemlerden doğmuş bulunan kalan farkın tamamının yedek akçeye ayrılacağı ve ortaklara dağıtılamayacağı açıkça belirtildiğinden; bu durumda kooperatifin 'sermaye üzerinden kazanç dağıtılması' fiilen mümkün değildir. Dolayısıyla 'sermaye üzerinden kazanç dağıtmak' şartının zımmen var olduğunun kabulü gerekir. Buna göre, ana sözleşmelerde sözkonusu hükmün yer almaşı halinde, muafiyet şartlarının tamamının yazılı olduğu kabul edilecek ve bu ana sözleşmeye göre kurulan kooperatifler, fiiliyatta da bu şartlara uymaları halinde, kurumlar vergisinden muaf tutulacaklardır.
b) Üst Birliğe Üye Olma Şartı
Bilindiği üzere, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 93. maddesinin 4. fıkrasına göre; kooperatifler, kooperatif birlikleri ve kooperatif merkez birliklerinin faaliyete geçen üst kuruluşlara girmedikleri takdirde, kurumlar vergisi muafiyetinden faydalanmaları mümkün değildir.
Ancak, bu şart, kooperatifin faaliyet gösterdiği bölgede ve alanda kurulmuş bulunan bir üst birliğin bulunması halinde aranacaktır. Kooperatifin faaliyet gösterdiği bölgede ve alanda kurulmuş bir üst birlik yoksa, sözkonusu şartın aranmayacağı tabiidir.
c) Kooperatiflerin Kira Gelirlerinin Vergilendirilmesi
1. Geliri Gayrimenkul Kira Gelirinden ibaret Bulunan Kooperatiflerin Vergilendirilmesi
Bilindiği üzere kooperatifler, ihtiyaç fazlası gayrimenkullerini kiraya verebilmektedirler. Bu kooperatifler, ana sözleşmelerinde Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 7. maddesinin 16 numaralı bendindeki muafiyet şartları yer almasına rağmen, sözkonusü kiralama işlemi nedeniyle 'münhasıran ortaklarla iş görme' şartım fiilen ihlal ettiklerinden, kurumlar vergisine tabi olmakta ve bu kira gelirleri için kurumlar vergisi beyannamesi vermek zorunda kalmaktaydılar.
2. Kurumlar Vergisi Mükellefi Bulunan Kooperatiflerce Elde Edilen Mevduat Faizleri
Kurumlar vergisi muafiyet şartlarım taşımayan, bu nedenle kurumlar vergisi mükellefi bulunan kooperatiflerin elde edecekleri mevduat faizleri ise tevkifata tabi tutulacaktır. Bu faizler, verilecek kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilerek vergilendirilecektir. Ancak, tevkif yoluyla ödenen verginin, mükellefin ödemesi gereken geçici vergi taksitlerine ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edileceği tabiidir.
3. Vergiye Tabi Geliri, Tevkifata Tabi Tutulmuş Gayrimenkul Kira Gelirinden İbaret Olan Kooperatiflerce Elde Edilen Mevduat Faizleri
Vergiye tabi geliri tevkifata tabi tutulmuş gayrimenkul kira gelirinden ibaret bulunan kooperatiflerin elde edecekleri mevduat faizlerinden, Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinin (A) fıkrasının 10 numaralı bendine göre tevkifat yapılacaktır. Ancak, tevkifata tabi tutulmuş sözkonusü gayrimenkul kira geliri ve mevduat faizi için beyanname verilmeyecek bunlar üzerinden tevkif edilen vergi nihai vergi olacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Üfe & Tüfe Oranlarını görmek için aşağıdaki excel ikonuna tıklayınız.
*Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileridir.
|
|
|
ÜFE & TÜFE
Endeks Arşivi
|
|
|
|
Excel Dokümanı
|
|
|
|
|
|
|
|