|
|
Dairesi
Derneğin şubelerinin merkezden bağımsız işletme kurup Kurumlar Vergisinden muaf olup olmayacağı hk. ve Muhtasar Beyanname verip vermeyeceği hk.
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
T.C.RNİSTANBUL VALİLİĞİRNİl Defterdarlığı
Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğü
Sayı : B.07.4.DEF.0.34.11
Derneğin şubelerinin merkezden bağımsız işletme kurup Kurumlar Vergisinden muaf olup olmayacağı hk. ve Muhtasar Beyanname verip vermeyeceği hk.
.............................. DEĞER VERGİSİ GELİR MÜDÜRLÜĞÜNE
İLGİ :................12.2001 tarih ve...................... sayılı mükellef dilekçesi.
İlgide kayıtlı mükellef dilekçesinde Müdüriyetimizi ilgilendiren konular aşağıda açıklanmıştır.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinde 'Aşağıda yazılı kurumların kazançları Kurumlar Vergisi'ne tabidir.
A) Sermaye şirketleri
B) Kooperatifler
C) İktisadi kamu müesseseleri
D) Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler
E) (3235 sayılı Kanunun 71. maddesi ile eklenen bent) İş ortaklıkları
Bu Kanun'un tatbikatında sendikalar, dernek, cemaatler vakıf hükmündedir.
Kurum kazancı Gelir Vergisi mevzuuna giren gelir unsurlarından terekküp
eder.' hükmü yer almıştır.
Aynı Kanun'un 4 ve 5. maddeleriyle de dernek ve vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve sermaye şirketleri ile kooperatifler haricinde kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler olduğu, bunların kazanç gayesi gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla tevdi edilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, müstakil muhasebeleri, kendilerine tahsis edilmiş sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerine tesir etmeyeceği hükme bağlanmıştır.
Yukarıdaki açıklamalardan anlaşılacağı üzere, Kurumlar Vergisi Kanunu'nda derneklerin kendisi vergi dışı bırakılmış, bunlara ait veya bağlı olan ve faaliyetleri devamlı bulunan iktisadi işletmeler vergi kapsamına alınmıştır.
Genel anlamda mal ve hizmet üreten her ekonomik birim, iktisadi işletme sayılır.
İktisadi işletmelerin bazı karakteristik vasıfları bulunmaktadır. Bunlar 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 'İktisadi Amme Müesseseleri' başlığı altında yer alan gerekçesinde ayrıntıları ile belirtilmiştir. Söz konusu gerekçeye göre, '...............İktisadi mahiyetteki işletmelerin karakteristik vasıfları.................' şunlardır.
'1. İşletmenin mevzuunun ve faaliyetinin tedavül ekonomisine iştiraki tazammun etmesi (satış ve ücret karşılığı iş yapılması gibi),
2. İşletmenin, işlerin idaresi ve hesap tutma bakımlarından iktisadi veya mali muhtariyeti haiz bir teşekkül halinde görülmesi (işletmenin belli bir iş mevzuu ve sahası olması amme idarelerinde cari olan usul ve nizama göre idare edilmemesi.............gibi),
3. İktisadi faaliyetin devamlı olması.'
Gerekçede yer alan bu hükümler iktisadi işletme kavramına genel bir açıklık getirmektedir. Öte yandan Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yapılan değişiklikler yukarıda sıraladığımız genel gerekçenin 2. maddesi değiştirilerek iktisadi işletmelerin, iktisadi ve mali özerkliklerinin olmamasının vergilemeyi etkilemeyeceği kanun maddesi haline getirilmiştir.
Diğer taraftan 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 20.maddesinde, 'Her mükellef vergiye tabi kazancının tamamı için bir beyanname verir. Ancak kooperatiflerin gelirlerinin Gelir Vergisi Kanunu'nun 94.maddesine göre tevkifata tabi tutulan gayrimenkul kira gelirlerinden ibaret bulunması halinde bu kira gelirleri için beyanname verilmez.
Mükelleflerin şubeleri, ajanlıkları, alım ve satım büro ve mağazaları, imalathaneleri veya kendilerine bağlı sair işyerleri için, bunların müstakil muhasebeleri ve ayrılmış sermayeleri olsa dahi, ayrı beyanname verilmez.' hükmü yer almıştır.
Bu hükme göre, derneğinize ait iktisadi işletmelerden elde edilen kazançların ayrı ayrı beyannamelerde gösterilmesi mümkün değildir. Bu nedenle derneğinize bağlı iktisadi işletmelerin elde ettiği kazançların tek bir kurumlar vergisi beyannamesi ile derneğiniz merkezinin bağlı bulunduğu yer vergi dairesine, beyan edilmesi gerekir.
Öte yandan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 98.maddesinde '94.madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar, ödeme veya tahakukkun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Yıl sonlarında tahakkuk ettirilen mevduat faizlerinden kesilecek vergilerin bildirilmesi için bu süre bir ay uzatılır.
Aynı belediye hudutları içinde muhtelif yerlerde yapılan ödeme ve tahakkuklar ile bunlara ait vergilerin bir merkezden bildirilmesi caizdir.
...'hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlere göre derneğin iktisadi işletmesinin merkezinin bulunduğu belediye hudutları dışında ödeme veya tahakkukun söz konusu olması durumunda muhtasar beyannamenin şubenin bağlı bulunduğu vergi dairesine, merkezden ödeme veya tahakkukun söz konusu olması durumunda ise muhtasar beyannamenin merkezin bağlı bulunduğu vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesi ile Müdüriyetinizi ilgilendiren konuların yanıtlanarak mükellefe bilgi verilmesini rica ederim.
|
|