|
MAHSUP TALEBİNİN KABULÜ YA DA REDDİ YÖNÜNDE HERHANGİ BİR İŞLEM TESİS EDİLMEDEN, BU TALEPTEN BEŞ YIL SONRA DÜZENLENEN ÖDEME EMRİNDE İSABET BULUNMADIĞI HK.
Temyiz İsteminde Bulunan: ? Polyester İplik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Karşı Taraf : Uludağ Vergi Dairesi Müdürlüğü-BURSA
İstemin Özeti : 1998/Aralık dönemine ait katma değer vergisinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davayı; olayda, davacı şirket her ne kadar dava konusu ödeme emri muhteviyatı katma değer vergisi borçlarının ? Tekstil San. Ltd. Şti. 'nin 3065 sayılı Kanunun 11. maddesine göre ihracat istisnasından doğan katma değer vergisi alacağından mahsup yoluyla ödendiğini iddia etmekte ise de; ? Tekstil San. Ltd. Şti. 'nin balina operasyonu kapsamında incelemeye sevk edildiği, inceleme sonucu düzenlenen vergi inceleme raporuna göre 14.874.206.000.-lira tutarındaki iadeden 5.962.616.400.-liralık kısmın tenzil edildiği, 8.911.589.600.-liralık kısmın iade işleminin yapılmasının öngörüldüğü, bu miktarın ise, 25.12.2003 tarihi itibarıyla ? Tekstil San. Ltd. Şti. 'nin vadesi geçmiş borçlarına mahsup edildiği, dolayısıyla davacı şirketin mahsup talebine ilişkin olarak işlem yapılmadığı anlaşıldığından, vadesinde ödenmeyen 1998/Aralık dönemi katma değer vergisi borcunun tahsili amacıyla düzenlenen dava konusu ödeme emrinde isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle reddeden Bursa Vergi Mahkemesinin 16.3.2004 tarih ve E:2003/1675, K:2004/292 sayılı kararının; ilgili tebliğlerde ve Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde mahsup taleplerinin hiç bir şart aranmaksızın yerine getirileceğinin belirtildiği, 18.1.1999 tarihinde mahsup talebinde bulunulduğu halde bu konuda kendilerine herhangi bir cevap verilmeden, beş yıl sonra mahsubu istenilen borcun tahsili amacıyla dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği, idarenin hatası nedeniyle çok yüksek tutarda gecikme faizi ödemek zorunda kalacakları ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Savcısı Yakup Kaya'nın Düşüncesi: İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi Güneş Kurtoğlu Karacık'ın Düşüncesi: Olayda 18.1.1999 tarihinde mahsup talebinde bulunan yükümlünün, bu talebinin kabulü ya da reddi yönünde bir işlem tesis edilmeden düzenlenen ödeme emrinde isabet bulunmadığından, davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararının bozulmasını gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dosyanın incelenmesinden, ? Tekstil San. Ltd. Şti. 'nin Hocapaşa Vergi Dairesi Müdürlüğüne verdiği 18.1.1999 tarih ve 1197 sayılı dilekçe ile ihracat istisnasından doğan 1998/Aralık dönemine ait 14.874.206.000.-liralık katma değer vergisi iadesi alacağının, davacı şirketin 1998/Aralık dönemine ait katma değer vergisi borcuna mahsubunu istediği, davacı şirketin de yine davalı idareye verdiği 18.1.1999 tarih ve 2643 sayılı dilekçe ile 1998/Aralık dönemine ait 20.646.603.518.- liralık vergi borcunun 14.874.206.000.-liralık kısmının ? Tekstil San. Ltd. Şti. tarafından verilen mahsup dilekçesi doğrultusunda ödeneceğini bildirdiği halde davalı idarece davacıya herhangi bir cevap verilmeden mahsup talebinden neredeyse beş yıl sonra düzenlenen 30.10.2003 tarihli ödeme emri ile 1998/Aralık dönemine ait mahsup suretiyle ödenmesi istenen 14.874.206.000.- lira katma değer vergisi borcunun tahsil edilmeye çalışıldığı, ? Tekstil San. Ltd. Şti. 'nin bağlı olduğu vergi dairesi müdürlüğünce davalı idareye gönderilen 30.12.2003 tarih ve 78262 sayılı yazı ile de, ? Tekstil San. Ltd. Şti.'nin balina operasyonu kapsamında incelemeye sevk edildiği, inceleme sonucu düzenlenen vergi inceleme raporunda, 14.874.206.000.-lira tutarındaki iadeden 5.962.616.400.- liralık kısmın tenzil edildiği, 8.911.589.600.- liralık iade işleminin yapılmasının öngörüldüğü, bu durumda ? Tekstil San. Ltd. Şti. 'nin dairelerine vadesi geçmiş borcu bulunduğundan, sözkonusu 8.911.589.600. lira 25.12.2003 tarihi itibarıyla kendi borcuna mahsup edildiğinden, bu şirketin dairelerinden başka alacağının bulunmadığının bildirildiği, Vergi Mahkemesince de davanın bu gerekçeyle reddi üzerine davacı şirket tarafından; ilgili tebliğlerde ve Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde mahsup taleplerinin hiç bir şart aranmaksızın yerine getirileceğinin belirtildiği, 18.1.1999 tarihinde mahsup talebinde bulunulduğu halde bu konuda kendilerine herhangi bir cevap verilmeden, beş yıl sonra mahsubu istenilen borcun tahsili amacıyla dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği, idarenin hatası nedeniyle çok yüksek tutarda gecikme faizi ödemek zorunda kalacakları, ? Tekstil San. Ltd. Şti. 'nin adına yapılan cezalı tarhiyata karşı açtığı davanın İstanbul 4. Vergi Mahkemesince 14.6.2004 tarihinde verilen kararla kabulü üzerine, Hocapaşa Vergi Dairesi Müdürlüğünce 1.10.2004 tarih ve 491085 sayılı düzeltme fişi ile 14.874.206.000.-lira tutarındaki mahsup talebinin 8.911.600.000.- lira tutarındaki kısmının yerine getirildiği, geriye kalan 5.962.600.000.-lira tutarındaki mahsup işleminin de davalı idarece yapılacağı, davanın konusunun kalmadığı ileri sürülerek temyiz isteminde bulunulduğu, davalı idarece de cevaben, yükümlünün mahsup talebinin 8.911.600.000.- liralık kısmının yerine getirildiği, ancak 5.962.000.000.- liralık kısmı için ise herhangi bir işlem yapılmadığı, ödeme emrinin bu
kadarlık kısmının onanmasının icap ettiğinin ileri sürüldüğü anlaşılmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1.-a maddesinde, ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetlerin katma değer vergisinden müstesna olduğu, ihraç edilen mal ve hizmetlerin meydana getirilmesi ile ilgili her türlü mal ve hizmet alımları dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisinin, ihracat teslimlerinin yapıldığı ve hizmetin ifa edildiği vergilendirme döneminde yapılan vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinden indirileceği hükme bağlanmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 32. maddesinde, ihraç kaydıyla teslim edilen emtianın bünyesine giren katma değer vergisinin, yükümlülerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinden indirileceği, vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde, indirilemeyen verginin Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunacağı hükme bağlanmıştır. Bu maddenin verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 28 nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde, ihracatçıların ve ihraç kaydıyla mal teslim edenlerin lehlerine doğacak katma değer vergisi iadelerinin, kendilerinin veya kendilerine mal veya hizmet satanların vergi borçlarına mahsubunu talep edebilecekleri, mahsup taleplerinin inceleme raporu ve teminat aranmaksızın, istenilen belgelerin ibrazı şartıyla yerine getirileceği, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlediği veya kullandığı inceleme raporuyla tespit edilmiş mükelleflerin iade ve mahsup taleplerinin ise verecekleri teminat karşılığında yerine getirileceği belirtilmiş, 39, 81 ve 84 nolu Genel Tebliğlerde de bu konuya yer verilmiştir.
Bu açıklamalara göre, katma değer vergisi iade alacaklarının mal veya hizmet satın alınan mükelleflerin vergi borçlarına mahsubu mümkün bulunmaktadır. Ancak, mahsup işleminin yapılabilmesi için iade alacağının doğmuş olması gerekmektedir.
Olayda, ? Tekstil San. Ltd. Şti. 'nin tarh dosyasının incelemeye alındığından söz edildiği, ancak bunun dışında bir iddia ileri sürülmediği görülmüş olup, bu haliyle mahsup talebinin yerine getirilmesine engel bir durum bulunmamaktadır. Bu itibarla, ? Tekstil San. Ltd. Şti. tarafından davacı şirket lehine yapılan mahsup talebi yerine getirilmeden vadesinde ödenmemiş bir kamu alacağından söz edilemeyeceğinden, davacı şirketin mahsup talebinin kabulü ya da reddi yönünde bir işlem tesis edilmeden henüz kesinleşmemiş bir borcun mahsup talebinden beş yıl sonra düzenlenen ödeme emri ile istenilmesinde ve buna karşı açılan davanın Mahkemece reddedilmesinde isabet görülmemiştir.
Kaldı ki, temyiz aşamasında davacı şirket ve davalı idare tarafından dosyaya ibraz edilen belgelerden de davacı şirketin mahsup talebinin 8.911.589.600.-liralık kısmının da davalı idarece yerine getirildiği anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, Bursa Vergi Mahkemesinin 16.3.2004 tarih ve E:2003/1675, K:2004/292 sayılı kararının bozulmasına 27.12.2005 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
K A R Ş I OY
Temyiz isteminin reddi gerekeceği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyorum.
(DAN-DER; SAYI : 112)
BŞ/ÖEK
|