Yazınızda, ........ Yapı Kooperatifi adına kayıtlı arsa ile Belediye'ye ait arsanın takas (trampa) edilmesi sırasında yapılacak işlemlere ilgili olarak, 2982 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasında tereddüte düşüldüğü anlaşılmıştır.

Bilindiği gibi, 2982 sayılı Konut İnşaatında ve Kalkınmada Õncelikli Yörelerde Yapılacak Yatırımlarda Vergi, Resim ve Harç Istisna ve Muaflıkları Tanınması Hakkında Kanunun 30.6.1987 gün ve 19503 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3393 sayılı Kanunla değişik 3 üncü maddesinde, konut inşaatı veya kalkınmada öncelikli yörelerde yapılacak yatırımlar için arazi veya arsa tedariki ile ilgili olarak ivazlı veya ivazsız devir, temlik, kamulaştırma, satış vaadi sözleşmesi, intifa hakkı, iştira hakkı, alım, satım, kira, geri alma, geri verme, ifraz, tevhit, tescil, cins değişikliği rehin tesis ve terkini, ipotek tesisi ve terkini, ıslah, değişiklik işlemleriinin, aynı Kanunun (4) üncü maddesinin (a) fıkrasında da, arazi ve arsa üzerine inşa veya binaya ilave suretiyle konut olarak kullanılacak binalar, bağımsız bölümler veya katların (Eklentiler veya ortak yer payları dahil) meydana getirilmesi ve bunlardan ticari maksatla inşa edilenlerin devir ve iktisapları ile ilgili işlemler ve bu işlemler dolayısıyla düzenlenen kağıtların, ikinci maddede yazılı vergi, resim ve harçlardan müstesna tutulacağı hükme bağlanmıştır.

1 seri numaralı Konut İnşaatı ve Yatırımlarda Vergi, Resim, Harç,Muafıyet ve İstisnası Genel Tebliğinin (IV-1/a) bölümünde de,tapuda kayıtlı olsun olmasın, ivazlı veya ivazsız devir, temlik, kamulaştııma, alım, satım, kira, geri alma, geri verme yollarından birisiyle 1.3.1984 tarihinden itibaren arazi veya arsa edinilmesi dolayısıyla Kanunun 2 nci maddesinde yazılı vergi, resim ve harçların aranılmayacağı açıklanmıştır.

Buna göre, konut inşa edilmek amacıyla satın alınan arsa ve araziler dolaysıyla yapılacak devir işlemleri sırasında alıcı ve satıcının sözkonusu istisna hükümlerinden faydalandırılması gerekir.

Olayda, ....... Yapı Kooperatifi'nin tapu harcı ödeyerek satın aldığı 910 parsel nolu arsayı, yoldan ihdas edilerek Belediye adına kayıt edilen (a) ve (b) parsel sayılı arsa ile takas(trampa) etmek istedikleri belirtilmektedir.

Borçlar Kanununun 232 nci maddesinde "satım hüküınleri trampada da tatbik olunur, Şõyle ki trampa edenlerden her biri, taahhüt ettiği şeye nazaran satıcı ve kendisine verilmesi taahhüt edilen şeye göre alıcı hükmünde tutulur" denilmektedir.

Buna göre, trampa satış hükmünde bir işlem olup,tapuda kayıtlı iki ya da daha fazla gayrimenkulün karşılıklı olarak takas edilmesinde sahiplerinin her biri hem alıcı hem de satıcı durumundadırlar.

Bu durumda, trampa işlemini 2982 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde bahsedilen "alım", "satım" işlemleri kapsamnda mütalaa etmek gerekir.

Bu sebeple, adı geçen Kooperatifin, Belediye'den trampa yoluyla iktisap ettiği arsa üzerine konut inşa edeceğini taahhüt etmesi halinde yapılacak işlemin harçtan müstesna tutulması icabeder. Aksi halde, 492 sayılı Harçlar Kanunun tarife hükümlerine istinaden işlem yapılacağı tabiidir.

Aynca, kooperatifçe Belediyeden alınan arsanın karşılığı olarak Belediyeye devredilen gayrimenkulün 2982 sayılı Kanunla ilgisi bulunmamaktadır.Bu nedenle,bu gayrimenkulün devri sırasında anılan tarife hükümlerine göre işlem yapılması, Belediye yönünden de 492 sayılı Harçlar Kanununun muaflık ve istisnalarla ilgili 59 uncu maddesinin dikkate alınması gerekmektedir .

Bu itibarla, sözü edilen trampa olayı rıedeniyle tapuda yapılacak işlemlerin Belediye Encümenliğince gayrimenkullerin satış bedeli olarak belirlenen değerler üzerinden yapılması icap eder. Ancak, sözkonusu gayrimenkullerin yeniden değerleme oranı uygulanarak bulunacak emlak vergisi değerleri, Belediye Encümenliğince tespit edilen değerlerden yüksek ise tapudaki işlemlerin gayrimenkullerin yeniden değerleme oranı uygulanarak bulunacak emlak vergisi değeri üzerinden yapılması icabeder.

Bu nedenle, Defterdarlığınızca verilen 9.1.1997 gün ve DEF.O.38.10/20-3651/256/372 sayılı muktezanızın yukandaki açıklamalar doğrultusunda yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

 

 

Bakan a.
Daire Başkanı